|
کارکرد تخیل ماده آتش در آثار فروغ فرخزاد
|
شکیلا نجاری1  ، علیرضا نیکویی*2 ، معصومه غیوری1 |
1- دانشگاه گیلان
2- دانشگاه گیلان ، nikouei@Guilan.ac.ir |
|
|
چکیده: (460 مشاهده) |
گاستون باشلار(1962_1884) نظریه‌پرداز نامدار فرانسوی با تفسیر روان‌شناسانه‌ی متون و بهره‌گیری از کهن الگوهای آتش، آب، باد و خاک به بررسی تخیل در متون پرداخته است. از نظر باشلار کار قوه تفکر تولید مفاهیم بوده و محصول قوه تخیل، صورخیال است و انسان پیش ازآن‌که ببیند یا تجربه کند تخیل می‌کند. باشلار در این دیدگاه، ادبیات و هنر را برآمده از تخیل ناب دانسته و معتقد است صوَرخیال بیانی و کلیشه‌ای در این رویکرد اهمیتی ندارد بلکه تصاویر تخیلی‌ای که برخاسته از چهارعنصر اصلی در جهان باشد دارای اهمیت هستند. از دید باشلار کار تخیل آن است که از ضمیر ناخودآگاه ریشه بگیرد و انتخاب کند که کدام عنصر وجه غالب تفکر نویسنده باشد. ممکن است نویسنده در اثر خود، گریزی به هر چهار عنصر داشته باشد اما تنها یک عنصر در میدان تفکر و تخیل غالب نویسنده پیروز خواهد بود. ریشه تفاوت کاربرد این عناصر توسط هر شاعر، در ضمیر ناخودآگاه که دربرگیرنده امیال و آرزوهای درونی، خاطرات دوران کودکی و محلی که نویسنده در آن رویاپردازی کرده شکل می‌گیرد پس این مفهوم که تخیل مادی هر نویسنده با دیگری متفاوت است ریشه در تفاوت زیستی، تجربی، حسی و فکری آنان دارد. در این پژوهش، پس از بررسی نظریات باشلار در باب تخیل ماده آتش که در کتاب روانکاوی آتش و شعله شمع آن‌ها را مطرح نموده است تمامی آثار فروغ فرخزاد که به نوعی اشاره به این مولفه‌ها داشتند را بررسی کردیم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از میان چهار عنصر، آتش در اشعار اولیه فرخزاد بیشتر بارزست که نمودی از شور عاشقانه، احساسات و تجربهء عشقی تنانه فروغ است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: باشلار، تخیل ماده، روانکاوی آتش، شعله شمع، فروغ فرخزاد. |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
نظریه های ادبی
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
صاحب امتیاز و ناشر
