:: سال 25، شماره 83 - ( مقالات منتشر شده 1396 ) ::
جلد 25 شماره 83 صفحات 208-187 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل روایی داستان سیاوش براساس الگوی کنشگران اجتماعی ون لیوون
ذوالفقار علامی 1، مائده اسدالهی2
1- دانشگاه الزهراء ، zalami@alzahra.ac.ir
2- دانشگاه الزهراء
چکیده:   (5387 مشاهده)
داستان تراژیک سیاوش یکی از داستان‌های بسیار مهم و درخور توجه شاهنامه فردوسی است. در مقالۀ حاضر، این داستان ازمنظر تحلیل انتقادی گفتمان برپایۀ الگوی کنشگران اجتماعی ون‌لیوون بررسی شده است تا مشخص شود کارگزاران اجتماعی در آن چگونه به‌تصویر کشیده ­شده­اند و فردوسی با توجه به کارکرد منحصربه‌فرد شاهنامه چگونه گفتمان‌ها را با مؤلفه­های زبانی تولید ­و بازنمایی کرده است؟ برای نیل به این هدف، ابیات گفتمان­مدار مشخص، دسته­بندی و تحلیل شده­اند. یافته­‌ها نشان می‌دهد فردوسی در این داستان از مؤلفه­های پوشیده و صریح تقریباً یکسان استفاده کرده است. ازاین‌رو، پوشیده‌سازی راویان و ناقلان نیز تقریباً به‌اندازه شخصیت‌پردازی و صحنه­آرایی در این داستان اهمیت دارد. افزون‌براین، اگرچه داستان سیاوش روایتی باستانی است، بار عاطفی، ایدئولوژیک و جهان­بینی فردوسی را نیز به‌همراه دارد و نشان‌دهنده آرمان‌خواهی و هویت‌طلبی اقوام ایرانی و رمز پایداری ایران و نبرد همیشگی میان خیر و شر و ایران و انیران است که درنهایت به پیروزی خیر بر شر، و ایران بر انیران می­انجامد و مرگ مظلومانه سیاوش نیز کین­خواهی ایرانیان را به‌دنبال می‌آورد و تولد و باروری پسرش کیخسرو هم پیروزی بر افراسیاب را رقم می‌زند.

واژه‌های کلیدی: فردوسی، داستان سیاوش، تحلیل گفتمان انتقادی، ون لیوون، الگوی کنشگران اجتماعی
متن کامل [PDF 362 kb]   (2439 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: شعر معاصر
فهرست منابع
1. آقاگل‌زاده، فردوس (1386) «تحليل گفتمان انتقادي و ادبيات». ادب¬پژوهي. شمارة 1: 17-27.
2. ـــــــــ، رضا خيرآبادي و ارسلان گلفام (1392) «مطالعة تطبيقي شيوة بازنمايي کنشگران ايراني و غربي در پروندة هسته‌اي ايران در رسانه‌هاي بين‌المللي (2008 ون ليوون)». جستارهاي زباني. شمارة 13: 1-20.
3. آيدنلو، سجاد (1390) دفتر خسروان. تهران: سخن.
4. اسدي، مسعود و همکاران (1394) «مؤلفه¬هاي زبان‌شناختي و جامعه¬شناختي‌ـ معنايي و بازنمايي کنشگران اجتماعي در متون مطبوعاتي». جستارهاي زباني. دورة هفتم. شمارة 2 (پياپي 33): 1-24.
5. پنيکوک، الستر (1378) «گفتمان‌هاي قياس¬ناپذير». ترجمة سيدعلي¬اصغر سلطانيه. علوم سياسي. سال اول، شمارة 4: 118-157.
6. حق¬پرست، ليلا (1391) «تصويرسازي کارگزاران در داستان بهمن در شاهنامه و بهمن¬نامه (براساس مؤلفه¬هاي جامعه¬شناختي‌ـ معنايي در تحليل گفتمان». پژوهش‌هاي زبان و ادبيات تطبيقي. شمارة 2: 45-62.
7. خوانساري، محمد (1369) فرهنگ اصطلاحات منطقي. تهران: بنياد فرهنگ اسلامي.
8. داوري اردکاني، نگار و همکاران (1391) «ارزيابي اصالت متون سه کتاب آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان از ديدگاه انسجام». پژوهش‌نامة آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان. سال اول. شمارة1: 151-168.
9. ديويس، ديس (1396) حماسه و نافرماني. ترجمة سهراب طاوسي. تهران: ققنوس.
10. رفيعي، سعيد (1387) زبان‌شناسي دريچه¬اي بر دريافت ماهيت ادبيات. تهران: کانون ادبيات ايران.
11. شريف، مريم و لطف‌الـله يارمحمدي (1392) «بررسي رباعيات خيام ازمنظر گفتمان¬شناسي انتقادي با بهره¬گيري از مؤلفه¬هاي جامعه¬شناختي‌ـ معنايي گفتمان¬مدار». شعرپژوهي (بوستان ادب). سال ششم، شمارة 2 (پياپي 20): 67-82.
12. صاحبي، سيامک و همکاران (1389) «بررسي و نقد روايي گلستان براساس نظرية تحليل انتقادي گفتمان». پژوهش زبان و ادبيات فارسي. شمارة 16: 109-133.
13. فردوسي، ابوالقاسم (1387) شاهنامه، براساس نسخة چاپ مسکو. با مقدمة بديع‌الزمان فروزانفر. تهران: پارسه.
14. فرکلاف، نورمن (1379) تحليل انتقادي گفتمان. ترجمة گروه مترجمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه¬ها.
15. مرتضوي، منوچهر (1372) فردوسي و شاهنامه. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
16. ميرفخرايي، تژا (1383) فرايند تحليل گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها.
17. ون‌دايک، تئون اي (1382) مطالعاتي در تحليل گفتمان. ترجمة پيروز ايزدي و همکاران. تهران: مرکز مطالعات و تحقيقات رسانه‌ها.
18. يارمحمدي، لطف‌الـله (1385) ارتباطات از منظر گفتمان¬شناسي انتقادي. تهران: هرمس.
19. ـــــــــ (1390) درآمدي به گفتمان¬شناسي. تهران: هرمس.
20. Fairclough, Norman (1995) Critical Discourse Analysis: The Critical Study of Language, London: Longman.
21. Fairclough.N.Wodak,R(1997)criticalDiscourseAnalys,In,T.A.V.(Ed)studies
22. Van Leeuwen.T.A (1996) The Representation of social Actors, In Caldas Coulthard,C.R. Coulthard,M (Eds.).



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 25، شماره 83 - ( مقالات منتشر شده 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها