1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه ، mmfzad@yahoo.com 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
چکیده: (68 مشاهده)
باژگونگی امور یا وارونگی معنا مبنای بسیاری از اندیشههای ابوسعید ابوالخیر در اسرارالتوحید است و بررسی آن میتواند یکی از مهمترین عوامل جذابیت این اثر گرانسنگ عرفانی را تبیین کند. در این مقاله، نخست گونههایی از وارونگی معنا معرفی میشود. مواردی مانند ترجیح ثروت بر فقر، خوشباشی بر عزلت، تساهل و تسامح و ترجیح مدارا بر انتقام و... از دلایل اصلی این نوع نگرش که میتوان آن را به قول مولانا نعل وارونه نامید، التزام به سکر در مقابل صحو در مشرب فکری ابوسعید است. ابوسعید ابوالخیر، اغلب هنگام ترویج یا تذکار هنجارهای اخلاقی، تبیین و تأیید احوال خود یا دیگران و رفع حوائج مادی و معنوی مخاطبان عام و خاص اغلب با استفاده از زبان و رفتار ادبی و تمسک به شیوههای متفاوت و وارونه از معیارها و هنجارهای رفتاری عصر و معاصران خویش، بسته به موقعیت و مقتضای مخاطب رفتاری با ساختار باژگونه از خود نشان میدهد. هنگامی که پشت دریچه تفسیرهای وارونه او را مینگریم، نمیتوانیم انکار کنیم که این شیوه ابوسعید مواجهه او با نخوت صوفیانه عصر خویش است.