[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) ::
جلد 29 شماره 90 صفحات 96-75 برگشت به فهرست نسخه ها
تصویرهای توحیدی در حدیقه‌‌الحقیقه و مثنوی معنوی
محمدحسین بیات 1، فریبا جباری2
1- دانشگاه علامه طباطبائی ، dr.bayat60@yahoo.com
2- علامه طباطبایی
چکیده:   (1723 مشاهده)
آموزش مباحث توحیدی و تلاش برای تفهیم مفاهیم غامض معرفتی، همواره دغدغه اندیشمندان بوده است. علیرغم وجود بن مایه های مشترک در تعالیم توحیدی، دستیابی به مفاهیم و معانی غنی برای همگان میسر نیست و چه بسا در ادراک آن تناقض های بسیاری درگیرد. حدیقه ‏الحقیقه و مثنوی از جمله متون تعلیمی هستند که از صور خیال فراوانی به سان تشبیه، استعاره، مجاز، تشخیص و کنایه در بیان مفاهیم توحیدی بهره برده اند. در این نوشتار سبک تعلیمی سنایی و مولانا در آموزش مفاهیم توحیدی و نحوه برخورداری این دو عارف از صورخیال، مورد بررسی قرار گرفته است. زبان توحیدی مثنوی و حدیقه الحقیقه گرچه زبانی تقریبا یکدست و واحد است، اما سنایی در طرح کلیات و در سطح عالی به بیان توحید پرداخته و مولانا بیشتر وارد جزییات مفاهیم توحیدی شده است. تصویرهای حدیقه‏الحقیقه بیشتردر محور افقی طراحی شده، اما در مثنوی مولانا، در محور عمودی نیز تصاویر بسیاری یافت می شوند. مولانا در مواردی از تصاویر ایجاد شده از نمادهای سنایی بهره برده و در بسیاری از موارد با نمادهایی کاملا ابتکاری به آموزش مفاهیم توحیدی پرداخته است. برخورداری از شکل ترسیمی حروف (سمبولیسم الفبایی) و تشبیه به حروف در هر دو اثر مشترک است. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
واژه‌های کلیدی:  کلید واژه‌ ها: توحید، تصاویر توحیدی، شعر عرفانی، حدیقه الحقیقه سنایی، مثنوی معنوی.
متن کامل [PDF 1023 kb]   (546 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آموزگار، محمدحسن (1391) فلسفة آموزش و پرورش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
2. استعلامی، محمد (1369) بررسی و تصحیح متن و توضیحات مثنوی. تهران: زوار.
3. بیات، محمدحسین (1374) مبانی عرفان و تصوف. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
4. بیات، محمدحسین (1391) اصول عقاید. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
5. پورحسن، قاسم (1389) «هگل و مشکل معناداری زبان دین». حکمت و فلسفه. سال ششم. شمارة 1: 81-108.
6. پورنامداریان، تقی (1381) سفر در مه. تهران: نگاه.
7. پورنامداریان، تقی (1391) رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. چاپ هشتم. تهران: علمی‌فرهنگی.
8. پورنامداریان، تقی (1392) در سایة آفتاب. تهران: سخن.
9. جوادی آملی، عبدالـله (1394) تحریر ایقاظ النائمین. جلد اول. قم: اسراء.
10. حسینی، مریم (1388) شرح حدیقةالحقیقه سنایی. تهران: دانشگاه الزهراء.
11. دشتی، مهدی (1384) توحید در ادب فارسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
12. رحمتی، انشاءالـله (1396) «هرمنوتیک (تأویل) به‌عنوان پیوندگاه معنوی هویت ایرانی بر طبق دیدگاه هانری کربن». عرفان اسلامی. سال چهارم. شمارة 53: 123-144.
13. سلطانی، منظر (1387) «نقد و تحلیل تطبیقی دیدگاه¬های سنایی دربارة آیات قرآنی». پژوهش‌های ادبی. دورة ششم. شمارة 22: 55-80.
14. سنایی، مجدودبن‌آدم (1374) حدیقةالحقیقه و طریقة‌الشریعه. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی. چاپ هشتم. تهران: دانشگاه تهران.
15. شبستری، شیخ محمود (1361) گلشن راز. تهران: طهوری.
16. شجاری، مرتضی (1387) «توحید افعالی در عرفان مولوی و کلام اشعری». اندیشة نوین دینی. سال چهارم. شمارة 15: 67-94.
17. شریفی مال‌امیری، فریبا، مریم بلوری، و شهرزاد نیازی (1399) «جایگاه صورخیال در آموزه‌های اخلاقی معارف بهاءولد». پژوهشنامة ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد دهاقان. دورة دوازدهم. شمارة 46: 52-80.
18. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1372) صورخیال در شعر فارسی. چاپ پنجم. تهران: آگاه.
19. شیمل، آنه‌ماری (1367) شکوه شمس. ترجمة حسن لاهوتی. تهران: علمی‌فرهنگی.
20. شیمل، آنه‌ماری (1387) ابعاد عرفانی اسلام. ترجمة عبدالرحیم گواهی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
21. طغیانی، اسحاق (1382) شرح مشکلات حدیقة سنایی. چاپ چهارم. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
22. عطار، فرید‌الدین (1346) تذکرةالاولیاء. تصحیح محمد استعلامی. تهران: زوار.
23. فتوحی رودمعجنی، محمود (1385) بلاغت تصویر. تهران: سخن.
24. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1377) شرح مثنوی شریف. تهران: زوار.
25. کاکایی، قاسم (1381) وحدت وجود به روایت ابن‌عربی و مایستر اکهارت. تهران: هرمس.
26. کربن، هانری (1395) تخیل خلاق در عرفان ابن‌عربی. ترجمة انشاءالـله رحمتی. تهران: جامی.
27. کلارک، هربرت‌اچ (1380) روان‌شناسی اجتماعی کاربرد زبان و سخنگویان زبان. ترجمة جواد طهوریان. تهران: آستان قدس رضوی.
28. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1405) اصول کافی. ترجمه و شرح جواد مصطفوی. تهران: دفتر نشر و فرهنگ اهل بیت علیهم‌السلام.
29. نیکلسون، آلن (1366) مقدمة رومی و تفسیر مثنوی معنوی. ترجمه و تحقیق آوانس آوانسیان. تهران: نی.
30. نیکلسون، آلن (1390) مثنوی معنوی. با مقدمه و تعلیقات احمد خاتمی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
31. واینسهایمر، جوئل (1381) هرمنوتیک فلسفی و نظریة ادبی. ترجمة مسعود علیا. تهران: ققنوس.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Bayat M H, Jabbari F. Monotheistic Images in Hadiqah al-Haqiqah and Mathnavi. Persian Language and Literature 2021; 29 (90) :75-96
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3952-fa.html

بیات محمدحسین، جباری فریبا. تصویرهای توحیدی در حدیقه‌‌الحقیقه و مثنوی معنوی. زبان و ادبيات فارسی. 1400; 29 (90) :75-96

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-3952-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 29، شماره 90 - ( 4-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642