[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 31، شماره 94 - ( 3-1402 ) ::
جلد 31 شماره 94 صفحات 208-189 برگشت به فهرست نسخه ها
واسازی و فرارفتن از تقابل‌های دوگانی در متون اهل تصوف (شواهد از کتاب‌های نثر فارسی)
ناصرقلی سارلی 1، اکرم قربانی چراغ‌تپه2
1- دانشگاه خوارزمی ، sarli@khu.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (2748 مشاهده)
پژوهشگران عرفان و تصوف اسلامی شکل‌گیری زبان تصوف و گفتمان عرفانی را از جنبه‌های بسیار مهم تاریخ تصوف شمرده‌اند؛ به‌ویژه تمایز تدریجی زبان تصوف از زبان دین و تبدیل آن به گفتمانی مستقل موضوع پژوهش‌های ارزشمندی بوده است. پژوهشگران نشان داده‌اند که تجربه عرفانی و تفسیر قرآنی ابتدا از هم جدایی‌ناپذیر بوده‌اند و زبان تجربه عرفانی صرفاً از واژگان قرآنی بهره می‌برده است، اما به‌تدریج، تجربه عرفانی استقلال می‌پذیرد و از زبان قرآنی/زبان دین جدا می‌شود و زبانی خاصّ خود پدید می‌آورد. از ویژگی‌های واژگانی زبان قرآن/دین، بهره‌گیری از تقابل‌های دوگانی است. تقابل‌هایی چون بهشت/دوزخ، خیر/شر، دنیا/آخرت اساس آموزه‌های دینی و قرآنی را می‌سازند و در متون اهل تصوف نیز با بسامد بالا به‌کار می‌روند. کاربرد تقابل‌های دوگانی در متون اهل تصوف از تقابل‌های دوگانی دینی بسیار فراتر می‌رود و به‌ویژه در کتاب‌های تعلیمی تصوف، اصطلاحات جدید فراوانی برمبنای تقابل دوگانی شکل می‌گیرد. یکی از وجوه تمایز زبان تصوف، واسازی تقابل‌های دوگانی است. این واسازی هم در تقابل‌های دوگانی زبان دین و هم در تقابل‌های برساخته در زبان اهل تصوف اعمال می‌شود. این واسازی شکل‌ها و جنبه‌ها گوناگون و متفاوتی دارد و تحلیل آن می‌تواند ما را با خلاقانه‌ترین و نوآورانه‌ترین ابعاد جهان‌بینی و تجربه عرفانی صوفیان آشنا سازد. این ابداع زبانی که در نوبودن و یگانگی تجربه عرفانی ریشه دارد، نشانه اصالت آن تجربه است. در این پژوهش، واسازی و فرارفتن از تقابل‌های دوگانی را در یک پیکره از خلاقانه‌ترین سخنان اهل تصوف که از متون نثر فارسی فراهم آمده است بررسی کرده‌ایم. با تحلیل و طبقه‌بندی شکل‌های گوناگون این واسازی و فرارفتن نشان داده‌ایم چگونه این ویژگی، به زبان اهل تصوف نوعی خصوصیت شعری و هنری می‌بخشد و آن را در جایگاهی کاملاً متمایز نسبت به متون دینی و زبان اهل شریعت قرار می‌دهد. فرارفتن از تقابل‌های دوگانی با ویژگی پارادوکسی زبان اهل تصوف ارتباط نزدیکی دارد و امکان بیان تجربه‌های پیچیده‌تری را برای اهل تصوف فراهم می‌آورد.
 
واژه‌های کلیدی: تقابل دوگانی، واسازی، زبان اهل تصوف، زبان قرآن/زبان دین، نثر فارسی.
متن کامل [PDF 3736 kb]   (937 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آبشيريني، اسد (1396). بررسي تقابل عشق و مرگ در ساختار شعر فروغ فرخزاد. شعرپژوهي (بوستان ادب). سال نهم. شمارة 2: 1-24.
2. آلگونه جونقاني، مسعود (1393). رويکرد سنايي به تقابل¬هاي دوگاني. مطالعات عرفاني. شمارة 19: 29-54.
3. باقري خليلي، علي‌اکبر؛ و ذبيح¬پور، سيده فاطمه (1393). تحليل ساختاري تقابل نشانه¬اي در غزليات حافظ با تکيه بر نظريه رولان بارت. پژوهش زبان و ادبيات فارسي. شمارة 35: 25-53.
4. بالدس، ماريو (1384). تقابل دوگاني. در: مکاريک. دانشنامة نظريه‌هاي ادبي معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوي. تهران: آگه.
5. چندلر، دانيل (1394). مباني نشانه‌شناسي. ترجمة مهدي پارسا. چاپ پنجم. تهران: سورة مهر.
6. چهري، طاهره؛ سالميان، غلامرضا؛ و ياري گل‌دره، سهيل (1392). تحليل تقابل¬ها و تضادهاي واژگاني در شعر سنايي. پژوهش‌هاي ادب عرفاني (گوهر گويا). سال هفتم. شمارة 2: 141-158.
7. حياتي، زهرا (1388). بررسي نشانه¬شناختي عناصر متقابل در تصويرپردازي اشعار مولانا. نقد ادبي. سال دوم. شمارة 6: 7-24.
8. روحاني، مسعود؛ عنايتي قاديکلايي، مسعود (1395). تقابل¬هاي دوگانه در غزليات عطار نيشابوري. زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال بيست‌وچهارم. شمارة 26 (پياپي 81): 201-221.
9. شريف‌نسب، مريم (1394). تقابل¬هاي دوگانه در داستان¬هاي عامه. فرهنگ و ادبيات عامه. سال دوم. شمارة 6: 1-20.
10. شنبه¬اي، رقيه (1390). جبر و اختيار از ديدگاه تقابل¬هاي دوگانه سبک خاص سعدي در گلستان. تحليل و تفسير متون ادب فارسي (دهخدا). سال سوم. شمارة 8: 194-212.
11. عابدي، محمود (1385). يک حرف صوفيانه؛ سخناني از عارفان. تهران: سخن.
12. عبيدي‌نيا، محمدامير؛ و دلائي‌ ميلان، علی (1388). بررسي تقابل¬هاي دوگانه در ساختار حديقة سنايي. پژوهش زبان و ادبيات فارسي. شمارة 13: 25-42.
13. عقدايي، تورج؛ و شهرآبادي، راضيه (1398). نقد، بررسي و تحليل تقابل حيرت و يقين در غزليات عطار. تحليل و تفسير متون ادب فارسي (دهخدا). سال يازدهم. شمارة 42: 61-82.
14. قرباني چراغ‌تپه، اکرم (1401). تقابل¬هاي دوگاني در متون فارسي نثر صوفيه از آغاز تا پايان قرن هفتم هجري. رسالة دکتري زبان و ادبيات فارسي. دانشگاه خوارزمي.
15. کالر، جاناتان (1388). بوطيقاي ساخت‌گرا. ترجمة کوروش صفوي. تهران: مينوي‌خرد.
16. محمدي، احمد (1396). تقابل¬هاي دوگانه در داستان رستم و سهراب. رشد و آموزش زبان و ادب فارسي. سال سی‌ام. شمارة 3: 71-73.
17. مکاريک، ايرنا ريما (1384). دانشنامة نظريه‌هاي ادبي معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوي. تهران: آگه.
18. نبي¬لو، عليرضا (1392). بررسي تقابل¬هاي دوگانه در غزليات حافظ. زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال بيست‌ويکم. شمارة 19 (پياپي 74): 69-91.
19. نويا، پل (1373). تفسير قرآني و زبان عرفاني. ترجمة اسماعيل سعادت. تهران: مرکز نشر دانشگاهي.
20. وبستر، راجر (1373). ژاک دريدا و واسازي متن. ارغنون. سال اول. شمارۀ 4: 251-256.
21. Dundes, Alan (1997). Binary Opposition in Myth: The Propp/Lévi-Strauss Debate in Retrospect. Western Folklore. Vol. 56. No. Pp: 39-50. [DOI:10.2307/1500385]
22. Hawkes, Terence (2003). Structuralism and Semiotics. Second edition. London: Routledge. [DOI:10.4324/9780203100516]
23. Lévi-Strauss, Claude (1972). Structural Anthropology (trans. Claire Jacobson & Brooke Grundfest Schoepf). Harmondsworth: Penguin.
24. Ābedi, Mahmoud (2006). A Sufi Said: Selected Sayings of Sufis. Tehrān: Sokhan [In Persian]
25. Abidiniā, M.A. and Dalāei Milān, A. (2009). "Survey of Binary Oppositions in the Structure of Hadigheh of Sanaei". Research in Persian Language and Literature. No. 13: 25-42. [In Persian]
26. Ābshirini, A. (2017). The studying of the contrast of love and death in the poetry of Forough Farrukhzad. Journal of Poetry Studies (boostān-e Adab), 9(2), 1-24. [In Persian]
27. Aghdāei, T. and Shahrābādi, R. (2020). Critique, Survey and Analysis of Surprise and Believe in Ghazals of Attār. Dehkhodā. Vol. 11 No. 42: 61-82. [In Persian]
28. Algouneh Jounaghāni, M. (2014). Sanāyi's Approach Towards Binary Oppositions. Mystical Studies, 10(1), 29-54. [In Persian]
29. Bāgheri Khalili, A.; & Zabihpour. S.F. (2013). Structural analysis of semiotic opposition in Ghazal's of Hafiz based on R. Barthes theory. Rrsearch in Persian Language and Literature. Vol. 12. No. 35: 25-53. [In Persian]
30. Chandler, Daniel (2022). Semiotics: The Basics. translated by Mahdi Pārsā, Tehrān: Soureh-ye Mehr. [In Persian] [DOI:10.4324/9781003155744]
31. Chehri, T., Salemiyān, G.; & Yāri Goldarreh, S. (2014). An Analysis of Lexical Oppositions and Antonymies in Sanāei's Poetry. Research on Mystical Literature, 7(2), 141-158. [In Persian]
32. Culler, Jonathan (2002). Structuralist Poetics. translated by Kourosh Safavi, Tehrān: Minouy-e Kherad. [In Persian]
33. Ghorbāni Cherāghtappeh, A. (2022). Binary Oppositions in Persian Sufi Prose Texts by 13th century. Ph.D. Dessrtation. Khārazmi University. Tehran. Iran. [In Persian]
34. Hayāti Z. A (2009) Semiotic Survey of Bilateral Elements as a Portrayal in Rumi's Poetry. LCQ. Vol. 2 (6): 7-24. [In Persian]
35. Makaryk, Irena Rima (1993). Encyclopedia of Contemporary Literary Theory (Approaches, Schools, Terms). translated by Mehrān Mohājer and Mohammad Nabavi, Tehrān: Āgah. [In Persian] [DOI:10.3138/9781442674417]
36. Mohammadi, A. (2017). Binary Oppsitions in Rostam and Sohrāb Story. Teaching Persian Language and Literature. Vol. 30 No. 3: 73-75. [In Persian]
37. Nabilou, A R. (2013). Evaluation of the Binary Oppositions in the Ghazals of Hafiz. Persian Language and Literature of Kharazmi University; 21 (74) :69-91. [In Persian]
38. Noya, Paul (1970). Exegese Coranique et Langage Mystique. translated by Esmāyil Saādat, Tehrān: Markaz-e Nashr-e Dāneshgahi. [In Persian]
39. Rowhani, M. and Enayati, M. (2017). Binary Oppositions in the Lyrics of Attar Neishabouri. Persian Language and Literature of Kharazmi University; 24 (81) :201-221. [In Persian] [DOI:10.18869/acadpub.jpll.24.81.201]
40. Shanbeyi, R. (2011). Determinism and Free Will based on Binary Opposition in Personal Style of Sa'di. Dehkhoda. Vol. 2, No.8: 194-212. [In Persian]
41. Sharifnasab M. (2015). Double Contrasts in Folk Stories. Culture and Folk Literature; 3 (6) :1-21. [In Persian]
42. Webster, R. (1994). Jaque Derrida and Deconstruction of text. Arghanoon. Vol.1. No.4: 251-256. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

sarli N, Ghorbani Cheraghtappeh A. Deconstructing and going far beyond the binary oppositions in Sufi texts (data from Persian prose books). Persian Language and Literature 2023; 31 (94) :189-208
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4319-fa.html

سارلی ناصرقلی، قربانی چراغ‌تپه اکرم. واسازی و فرارفتن از تقابل‌های دوگانی در متون اهل تصوف (شواهد از کتاب‌های نثر فارسی). زبان و ادبيات فارسی. 1402; 31 (94) :189-208

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4319-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 31، شماره 94 - ( 3-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.1 seconds with 41 queries by YEKTAWEB 4665