:: سال 26، شماره 84 - ( مقالات منتشر شده 1397 ) ::
جلد 26 شماره 84 صفحات 51-31 برگشت به فهرست نسخه ها
جلوه‌های درد سترونی در مجموعه داستان به‌کی سلام کنم؟
حسین بیات 1، سعید عبادی جمیل2
1- دانشگاه خوارزمی ، hoseinbayat@gmail.com
2- دانشگاه شیراز
چکیده:   (4460 مشاهده)
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های بررسی و تحلیل متون ادبی توجه به ‌انعکاس اندیشه‌ها، آرزوها، اندوه‌ها و حسرت‌های نویسنده درقالب سازوکارهای دفاعی است. در بررسی بازتاب ناخودآگاه نویسنده در آثارش معمولاً از روش‌های نقد روان‌کاوانه یا روان‌شناختی استفاده میشود و منتقد می‌کوشد با استفاده از قاعده‌های روان‌کاوی یا روان‌شناختی، تأثیر دغدغه‌های ذهنی مؤلف را در بخش‌های پنهان اثر آشکار کند یا گره‌های ‌متن را بگشاید. در این ‌مقاله، نگارندگان کوشیده‌اند بازتاب یکی از مهم‌ترین اضطراب‌های روانی سیمین دانشور، یعنی «درد سترونی»، را در مجموعه داستان کوتاه به کی سلام کنم؟ بررسی کنند، دردی که البته به‌شیوه جلال آل‌احمد در اثری مستقل منعکس نشده است، اما در جای‌جای داستان‌های دانشور به‌گونه‌های مختلف ظهور کرده و مجموعه به کی سلام کنم را به روایتی زنانه از سنگی بر گوریِ جلال بدل کرده است. موضوع اغلب داستان‌های این مجموعه درد سترونی است که با استفاده از بن‌مایه‌هایی چون فرزند، فرزندخوانده و نوه درقالب بن‌مایه‌های آزاد یا وابسته اثر به‌نمایش گذاشته می‌شود. دانشور در گسترش ناخودآگاه مسئله ناباروری از نمادهایی مانند پیرزنان نیز استفاده می‌کند. واکنش‌های شخصیت‌های داستان دربرابر سترونی را می‌توان ذیل سازوکار‌های دفاعی همچون فرافکنی، والایش و برون‌افکنی قرار داد. البته، در جریان بحث، به‌مناسبت، موضوع از جنبه‌های دیگری چون نقد اسطوره‌ای نیز بررسی خواهد شد.
واژه‌های کلیدی: بیفرزندی، سترونی، نقد روان‌کاوانه، سائق مرگ و زندگی، اسطوره مار، سیمین دانشور.
متن کامل [PDF 255 kb]   (1496 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ادبیات غنایی
فهرست منابع
1. آل‌احمد، جلال (1387) سنگي بر گوري. تهران: آدينة سبز.
2. اسپينوزا، بنديکت (1333) اتيک. ترجمة منوچهر داوري. تهران: معرفت.
3. اسون، پل‌ـ ‌لوران (1389) واژگان فرويد. ترجمة کرامت موللي. تهران: ني.
4. افلاطون (1366) رسالة مهماني در: دورة آثار افلاطون. ترجمة محمدحسن لطفي و رضا کاوياني. جلد اول. تهران: خوارزمي.
5. اوستا، کهن‌ترين سروده‌ها و متن‌هاي ايراني (1391) گزارش و پژوهش جليل دوستخواه. تهران: مرواريد.
6. اونامونو، ميگل د. (1360) درد جاودانگي. ترجمة بهاءالدين خرمشاهي. تهران: اميرکبير.
7. پارسانسب، محمد (1388) «بن‌مايه: تعاريف، گونه‌ها، کارکردها و ...». نقد ادبي. سال يکم. شمارة 5: 7ـ40.
8. تاواراتاني، ناهوکو (1385) مار و کاج (سمبل‌هاي جاودان در ادبيات فارسي و ژاپني). تهران: بهجت.
9. جزايري، عليرضا و علي سينا رحيمي (1390) زيگموند فرويد. تهران: دانژه.
10. حصوري، علي (1388) سرنوشت يک شمن از ضحاک به اودن. تهران: چشمه.
11. دانشور، سيمين (1380) به ‌کي سلام کنم؟. تهران: خوارزمي.
12. شاملو، سعيد (1390) روان‌شناسي شخصيت. تهران: رشد.
13. شيري، قهرمان (1387) مکتب‌هاي داستان‌نويسي در ايران. تهران: چشمه.
14. فرويد، زيگموند (1389) تمدن و ملالت‌هاي آن. ترجمة محمد مبشري. تهران: ماهي.
15. فيست، جس و گريگوري (1390) نظريه‌هاي شخصيت. ترجمة يحيي سيدمحمدي. تهران: روان.
16. کزازي، ميرجلال‌الدين (1387) آسمان جان. تهران: معين.
17. گورين، ويلفرد. ال و همکاران (1383) راهنماي رويکردهاي نقد ادبي. ترجمة زهرا ميهن‌خواه. تهران: اطلاعات.
18. لويد، ژنويو (1387) عقل مذکر. ترجمة محبوبه مهاجر. تهران: ني.
19. ميرصادقي، جمال و ميمنت ميرصادقی (1388) واژه‌نامة هنر داستان‌نويسي. تهران: کتاب مهناز.
20. ميرعابديني، حسن (1380) صد سال داستان‌نويسي ايران (جلد2). تهران: چشمه.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 26، شماره 84 - ( مقالات منتشر شده 1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها