:: سال 27، شماره 86 - ( 4-1398 ) ::
جلد 27 شماره 86 صفحات 80-61 برگشت به فهرست نسخه ها
شیوه‌های بازنمایی مؤلف پنهان و خواننده پنهان در بررسی رمان گاوخونی و فیلم اقتباسی آن
علی تسلیمی 1، بهروز محمود بختیاری2 ، محمود رنجبر3 ، فخری رسولی گروی3
1- دانشگاه گیلان ، taslimy1340@yahoo.com
2- دانشگاه تهران
3- دانشگاه گیلان
چکیده:   (7202 مشاهده)
مؤلف پنهان و خواننده پنهان از مؤلفه­های الگوی ارتباط روایی است که نقش برجسته­ای در واکاوی و دریافت عناصر پنهان در متن ایفا می­کند؛ ازاین‌رو، بررسی آن در آثار هنری از لایه­های زیرساختی روایت پرده برمی‌دارد و دریچه­های تازه­ای را به‌روی فهم مخاطب می‌گشاید. افزون بر آن، نشان می‌دهد که کدام‌یک از رسانه­های رمان یا فیلم، بهتر توانسته است گره­های رسانه هم‌عرض خود را در جهت فهم بهتر مخاطب باز کند. رمان گاوخونی و فیلم اقتباسی آن نیز از جمله آثاری­اند که پیرنگ ارائه‌شده در آنها، نه علّی و معلولی، بلکه درونی و سیال است. مخاطب در چنین فضایی باید با رمزگشایی از نشانه­های متنی به بررسی چگونگی شکل­گیری نگاه و ذهنیت شخصیت­ها بپردازد. اقتباس افخمی از رمان گاوخونی اقتباسی کاملاً وفادار است و همه عناصر داستان در فیلم هم عیناً تکرار شده­اند، اما افخمی از این عناصر در جهت ارائه مفاهیم ایدئولوژیک مورد نظر خود سود جسته است. تکرار یکی از این شیوه­هاست که هم نویسنده و هم کارگردان از آن برای انتقال مفاهیم به مخاطب استفاده کرده­اند. این پژوهش قصد دارد با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و رویکرد روایت‌شناختی و میان‌رشته­ای، به بررسی و تحلیل شیوه‌های بازنمایی مؤلف پنهان و خواننده پنهان در دو رسانه رمان و فیلم بپردازد و ازآنجاکه نویسنده و خواننده هر عصری به درون اثر پرتاب می­شوند و مطابق انتظاراتشان معانی تازه‌ای کشف می­کنند، در اینجا نیز معانی تازه­ای از متن روایی گاوخونی و فیلم اقتباسی آن برای مخاطب آشکار می‌شود.
واژه‌های کلیدی: روایت، رمان، فیلم، مؤلف پنهان، خواننده پنهان، گاوخونی.
متن کامل [PDF 4802 kb]   (1292 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آدام، ژان ميشلو فرانسواز رواز (1383) تحليل انواع داستان. ترجمة آذين حسين¬زاده و کتايون شهپرراد. تهران: قطره.
2. ادواردو سرلو، خوان (1389) فرهنگ نمادها. ترجمة مهرانگيز اوحدي. تهران: دستان.
3. اليوت، کامليا (1394) بازانديشي مباحث رمان و فيلم. به‌کوشش فرزان سجودي. تهران: بنياد سينمايي فارابي.
4. بارت، رولان؛ تزوتان تودوروف و جرالد پرينس (1394) درآمدي به روايت¬شناسي. ترجمة هوشنگ رهنما. تهران: هرمس.
5. بوردول، ديويد و کريستين تامپسون (1392) هنر سينما. ترجمة فتاح محمدي. چاپ دهم. تهران: مرکز.
6. حسام¬پور، سعيد و سيدفرشيد سادات¬شريفی (1389) «بررسی خوانندة نهفته در متن در سه داستان ادب پايداری از احمد اکبرپور». ادبيات پايداری. شمارة 3 و 4: 113ـ 145.
7. حياتی، زهرا (1394) «مطالعة تطبيقی رويدادهای داستان در روايت ادبی و سينمايی، مقايسة دلستان آشغالدونی و فيلم دايرة مينا». مطالعات ميان¬رشته¬ای در علوم انسانی. دورة هشتم. شمارة 1 (پياپی 29): 71ـ 98.
8. حياتی، زهرا و ريحانه قندی و مونا آل‌سيد (1394) «نقش رسانه در توليد معنا؛ تحليل تطبيقی داستان و فيلم داش آکل». ادبيات تطبيقی (ويژه‌نامة فرهنگستان). سال ششم. شمارة2 (پياپی 12): 11ـ 45.
9. دزفوليان، کاظم و فؤاد مولودی (1389) «بررسی و تحليل دو مؤلفة صدای راوی و کانونی¬شدگی در شازده احتجاب گلشيری». زبان و ادبيات فارسی دانشگاه خوارزمی. شمارة 14 (پياپی 69): 7ـ 28.
10. ريمون‌کنان، شلوميت (1387) روايت داستاني، بوطيقاي معاصر. ترجمة ابوالفضل حري. تهران: نيلوفر.
11. سابورو، فردريک (1395) اقتباس در سينما. ترجمة عظيم جابري. تهران: افراز.
12. سليمی کوچی، ابراهيم و فاطمه سکوت جهرمی (1392) «اقتباس بينامتنی در مهمان مامان؛ نمونه¬ای از نگاه حداکثری به اقتباس سينمايی». ادبيات تطبيقی. سال چهارم. شمارة 1 (پياپی 7): 155ـ171.
13. علی¬پور گسکری، بهناز (1393) «زاوية ديد و تغييرات راوی در تهران مخوف». نامة فرهنگستان. دورة سيزدهم. شمارة 4 (پياپی 52): 47ـ 56. .
14. فاولر، راجر (1390) زبان¬شناسي و رمان. ترجمة محمد غفاري. تهران: ني.
15. قندهاريون، عذرا و عليرضا انوشيروانی (1392) «ادبيات تطبيقی نو و اقتباس ادبی: نمايش‌نامة باغ‌وحش شيشه¬ای ويليامز و فيلم اينجا بدون من توکلی». ادبيات تطبيقی (ويژه¬نامة فرهنگستان). شمارة 7: 10ـ 43.
16. لوتمن، يوري (1392) نشانه‌شناسي و زيبايي‌شناسي سينما. ترجمة مسعود اوحدي. چاپ چهارم. تهران: سروش.
17. لوته، ياکوب (1388) مقدمه¬اي بر روايت در ادبيات و سينما. ترجمة اميد نيک‌فرجام. چاپ دوم. تهران: مينوي‌خرد.
18. لينت ولت، ژپ (1390) رساله¬اي در باب گونه‌شناسي روايت نقطة ديد. ترجمة علي عباسي و نصرت حجازي. تهران: علمي و فرهنگي.
19. مارتين، والاس (1393) نظريه¬هاي روايت. ترجمة محمد شهبا. چاپ ششم. تهران: هرمس.
20. مدرس صادقي، جعفر (1394) گاوخوني. چاپ سيزدهم. تهران: مرکز.
21. نايب¬پور، کرم و نغمه ورقائيان (1392) «تصوير راوی اعتمادناپذير در روايت احتمالاً گم شده‌ام». ادبيات پارسی معاصر. سال سوم. شمارة 4: 95ـ112.
22. يزدخواستي، حامد و فؤاد مولودي (1391) «خوانشي فرويدي از رمان گاوخوني». نقد ادبي. شمارة 18: 153ـ181.
23. Jakobson, Roman (1960) Concluding statement: linguistics and poetics. In: sebook, T.A. (Ed.), Style in Language. Wiley, New York.
24. Kuentz, Pierre (1972) »Parole/ discours«. Langue francaise, 15: 18- 28. [DOI:10.3406/lfr.1972.5606]

XML   English Abstract   Print

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 27، شماره 86 - ( 4-1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها