:: سال 28، شماره 88 - ( 4-1399 ) ::
جلد 28 شماره 88 صفحات 323-303 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل اجتماعی-فرهنگی سفرنامه حاج سیاح برپایه نظریه نشانه‌شناسی اجتماعی پیـرگیرو
عفت نقابی 1، مهناز اکبری2
1- دانشگاه خوارزمی ، neghabi_2007@yahoo.com
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (2612 مشاهده)
نشانه‌شناسی یکی از رویکردهای پژوهشی است که به بررسی نشانه‌ها در جهت درک معانی نهفته در متن می‌پردازد. این رویکرد که از زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی، نقد ادبی و... بهره می‌گیرد، روشی کارآمد برای تجزیه و تحلیل است. تحلیل نشانه‌شناختی سفرنامه‌ها فرصتی برای خوانشی تازه و فهم بهتر از آنها فراهم می‌کند. به‌علاوه، می‌تواند نقش سفرنامه‌ها را در ترسیم و بازنمایی اوضاع اجتماعی و فرهنگی جوامع روشن کند. در این مقاله تلاش شده است تا با بررسی نشانه‌های اجتماعی سفرنامه حاج سیاح، که طولانی‌ترین سفرنامه یک فرد عادی ازلحاظ بعد زمانی و مکانی در عصر ناصری است، با استفاده از نشانه‌شناسی پیر گیرو، زوایای پنهانی از هویت، فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی سرزمین‌های سیاحت‌شده روشن شود. این پژوهش، که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، به مقایسه و گاه نشان‌دادن تقابل فرهنگ ایرانی ـ اسلامی با فرهنگ اروپایی و تقابل انسان‌ها با خود و نیز با محیط زندگی می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که مسائل و اعتقادات دینی، به‌مثابه یکی از نشانه‌های هویت، مهم‌ترین دغدغه نویسنده است که هم در داخل و هم در خارج از ایران با دیدی نقادانه بدان پرداخته است. توجه بیش از حد او به مکان‌های مقدس همچون مساجد، معابد و کلیساها حاکی از هویت دینی او در جایگاه طلبه‌ای جوان است.  
 
واژه‌های کلیدی: سفرنامه حاج سیاح، نشانه‌شناسی اجتماعی، پیر گیرو، سفرنامه‌نویسی، تقابل فرهنگی و اجتماعی
متن کامل [PDF 5373 kb]   (608 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: نقد ادبی
فهرست منابع
1. احمدي، بابک (1383) از نشانه‌هاي تصويري تا متن. تهران: مرکز.
2. اکبري، بهمن (1387) «بحران هويت، هويت ديني». پيک نور. تهران: دانشگاه پيام نور. شمارة 4: 219-231.
3. رضي، داوود (1381) «سنجش نگرش دانشجويان به آيندة شغلي خود با توجه به عوامل اجتماعي و اقتصادي مؤثر بر آن در دانشگاه مازندران». مطالعات و پژوهش‌هاي دانشکدة ادبيات و علوم انساني دانشگاه اصفهان. دورة دوم. شمارة 30-31: 295-326.
4. ريچموند، ويرجينيا پي و جيمز سي مک‌کروسکي (1388) رفتارهاي غيرکلامي در روابط ميان‌فردي (درس‌نامة ارتباطات غيرکلامي). ترجمة فاطمه سادات موسوي و ژيلا عبدالـله‌پور. زير نظر غلامرضا آذري. تهران: دانژه.
5. زندوکيلي، مهدي (1376) «دين، نهادي اجتماعي يا حقيقتي فراتر». مطالعات معرفتي در دانشگاه اسلامي. شمارة 1: 30-33.
6. سجودي، فرهاد (1389) معناکاوي: به‌سوي نشانه‌شناسي اجتماعي. تهران: علم.
7. سياح، محمدعلي (1390) سفرنامة حاج سياح. به‌کوشش علي دهباشي. تهران: علمي.
8. شعباني، رضا (1377) مباني تاريخ اجتماعي ايران. تهران: قومس.
9. شعيري، حميدرضا (1388) «از نشانه‌شناسي ساختگرا تا نشانه‌ـ‌معناشناسي گفتماني». نقد ادبي. سال دوم. شمارة 8: 33-51.
10. فرهنگي، سهيلا و معصومه باستاني خشک‌بيجاري (1393) «نشانه‌شناسي اجتماعي رمان بيوتن». نقد ادبي. شمارة 25: 121-151.
11. کوئن، بروس (1379) درآمدي بر جامعه‌شناسي. ترجمة محسن ثلاثي. تهران: توتيا.
12. گيرو، پي‌ير (1383) نشانه‌شناسي. ترجمة محمد نبوي. تهران: آگاه.
13. ميردريکوندي، رحيم (1379) «شغل، رضايت شغلي و روش‌هاي ارزيابي آن». معرفت. شمارة 38: 64-77.
14. نقابي، عفت و کلثوم قرباني (1387) «نشانه‌شناسي اولين رمان اجتماعي ايران». زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال هشتم. شمارة 67: 193-216.
15. نوري، علي‌رضا (1381) «معيارهاي اسلامي پوشش زنان و الگوي مصرف آن». انديشة صادق. شمارة 8ـ9: 122-129.
16. Persian References in English
17. Ahmadi, B. (2004) From Visual Signs to Text. Tehran: Markaz [In Persian]
18. Akbari, B. (2008) "Identity Crisis and Religious Identity". Peyk-e-Noor. No.4. Tehran. Payam-e-Noor University. Pp. 219- 231. [In Persian]
19. Farhangi, S. & Bastanikhoskbijari, M. (2014) “Social Semiotics of Bivatan Novel”. Literary Criticism, No. 25: 121-151
20. Giroo, P. (2004) Semiotics. Trans by M. Nabavi. Tehran: Agah [In Persian]
21. Koen, B. (2000) An Introduction to Sociology. Trans by M. Salasi. Tehran: Toutia [In Persian]
22. Mirderikvandi, R. (2000) “Job, Job Satisfaction and Methods of Evaluating Job Satisfaction". Ma’refat. No. 38. Pp. 64-77 [In Persian]
23. Neghabi, E & K. Ghorbani (2010) “Semiotics of Iran’s First Social Novel”. Faculty of Persian Language & Literature of Kharazmi University. Yer. 8. No. 67. Pp. 193-216 [In Persian]
24. Nouri, A. (2002) “Islamic Benchmarks for Women Wearing and Its Usage Pattern”. ’Andiše-ye-Sadeq. No. 8- 9. Pp. 122-129 [In Persian]
25. Razi, D. (2002) “Evaluating Students' Occupational Future Time Perspective with Regard to Social and Economic Factors Affecting It at The University of Mazandaran”. Research Journal of Humanities & Literatures Faculty, University of Isfahan. 2nd ed. No. 30-31: 295-326 [In Persian]
26. Richmond, V. & J. Mc Krooski (2009) Non-Verbal Behaviors in Interpersonal Relations (Non-Verbal Communication Course). Trans by F. Mousavi & Z. Abdollahpour. Tehran: Danzhe. [In Persian]
27. Sayyah, M. (2011) Haj Sayyah Memoir. Attempted by Ali Dehbashi. Tehran, Elmi [In Persian]
28. Shabani, R. (1998) Fundamentals of Social History of Iran. Tehran: Ghoumes [In Persian]
29. Shaeeiri, H. (2009) “From Structural Semiotics to Discoursal Semiotics-Semantics”. Literary Criticism. 2nd year, No. 8: 33-51
30. Sojoudi, F. (2010) Semantic Analysis: Toward Social Semiotics. Tehran: Elm [In Persian]
31. Zandvakili, M. (1997) Religion, a Social Institution or a Truth Beyond That. The knowledge Studies in the Islamic Universities. No. 1: 30-33 [In Persian]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 28، شماره 88 - ( 4-1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها