:: year 29, Issue 91 (12-2021) ::
Persian Language and Literature 2021, 29(91): 83-100 Back to browse issues page
Rare Optatives in Shahnameh
Mohammad Hasan Jalalian Chaleshtari
University of Tabriz , mh_jalalian@hotmail.com
Abstract:   (1596 Views)
Although many years have passed since its inception, the critical correction of Shahnameh, as one of the greatest literary and epic works of Iran and the world, has a long way to go. The vast volume of this great work and the wide variety of the issues presented in it, alongside its language antiquity, require that in order to reach as close as possible to the poet’s original creation, all the stories, verses and words of it be reviewed and reexamined and scholars with various specialties and approaches comment on its various aspects. From the grammatical pint of view, this article discusses some verses from different parts of Shahnameh. The commonality of these verses is in their optative verbs. In the first part, the pronoun-constructed verbs of Shahnameh are discussed. The second part introduces a rare verb construction in which the optative morpheme of the third person singular is ‘iyi’. The last part is about the optative form of bāyistan “have to, must” which requires an enclitic pronoun complement in some of its constructions. These parts were studied and analyzed by measuring the recordings of the manuscripts and by analyzing the previous readings. In the case of pronoun-constructed verbs, the form ending in ‘ti’ was suggested everywhere, and in the other two cases, based on the manuscript recordings and relying on grammatical points, the correctness of the readings presented before the publication by Khaleghi Motlagh, was emphasized.


 
Keywords: Shahnameh, optative, pronoun-constructed verbs, bāyistan
Full-Text [PDF 4417 kb]   (433 Downloads)    
Type of Study: Research | Subject: Special
References
1. آيدنلو، سجاد (1393) «سه نکته از دستور تاريخي در شاهنامه و متون پهلوي». ويژه¬نامة فرهنگستان (دستور). شمارة 10: 47-64.
2. احمدي گيوي، حسن (1380) دستور تاريخي فعل. دوجلد. تهران: قطره.
3. بهار، محمدتقي (1387) ديوان اشعار. تهران: نگاه.
4. جامي، نورالدين عبدالرحمان‌بن‌احمد (1378) ديوان جامي. جلد دوم واسطه‌العقد و خاتمه‌الحياه. به‌تصحيح اعلاخان افصح‌زاد. تهران: ميراث مکتوب.
5. جلاليان چالشتري، محمدحسن (1398) «بحثي درمورد افعال ضميرساخت». پژوهش¬هاي ايران‌شناسي. سال نهم. شمارة 2: 36-53.
6. خالقی‌مطلق، جلال (1366) «پيشگفتار»، در شاهنامة فردوسی، جلد اول، نيويورک: بيبليوتکا پرسيکا: 19-31.
7. خالقي‌مطلق، جلال (1389) يادداشت¬هاي شاهنامه. تهران: مرکز دايرة¬المعارف اسلامي.
8. خالقي‌مطلق، جلال (1390الف) «دست‌نويس شاهنامة مورخ ششصد¬و¬چهارده هجري قمري». شاهنامه از دست‌نويس تا متن. تهران: ميراث مکتوب: 163-191.
9. خالقي‌مطلق، جلال (1390ب) «رسم خط شاهنامه». شاهنامه از دست‌نويس تا متن. تهران: ميراث مکتوب: 515-547.
10. دست‌نويس کتابخانة ملي فلورانس، به نشان Ms.CI. III. 24 (G.F.3)، مورخ 614/1217. (ف)
11. دست‌نويس کتابخانة بريتانيا در لندن، به نشان Add, 21. 103، مورخ 675/1276. (ل)
12. دست‌نويس کتابخانة طوپقاپوسراي در استانبول، به نشان H. 1479، مورخ 731/1330. (س)
13. دست‌نويس کتابخانة عمومي دولتي لنينگراد، به نشان کاتالک دُرن، شمارة 316-317، مورخ 733/1333. (لن)
14. دست‌نويس دارالکتب قاهره، به نشان 6006س، مورخ741/1341. (ق)
15. دست‌نويس دارالکتب قاهره، به نشان 73 تاريخ فارسي، مورخ 796/1394. (ق2)
16. دست‌نويس کتابخانة دانشگاه ليدن، به نشان Or. 494، مورخ 840/1437. (لي)
17. دست‌نويس کتابخانة ملي پاريس، به نشان Suppl. Pers. 493، مورخ844/1441. (پ)
18. دست‌نويس کتابخانة ملي پاريس، به نشان Suppl. Pers. 494، مورخ 848/1444. (پ2)
19. دست‌نويس کتابخانة پاپ در واتيکان، به نشان Ms. Pers. 188، مورخ 848/1444. (و)
20. دست‌نويس کتابخانة دانشگاه آکسفورد، به نشان Ms. Pers. C. 4.، مورخ 852/1448. (آ)
21. دست‌نويس کتابخانة دولتي برلين، به نشان Or. 2o 4255، مورخ 894/1489. (ب)
22. دست‌نويس مکتبه الشرقيه وابسته به دانشگاه سن¬ژوزف بيروت، به نشان NC. 43، حدود 700 قمري. (س‌ژ)
23. دست‌نويس شاهنامة فردوسي همراه با خمسة نظامي مربوط به سدة 8 هجري قمري (معروف به شاهنامة سعدلو)، چاپ عکسي از روي نسخة متعلق به مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي، با مقدمة فتح‌الـله مجتبايي.
24. رازي، ابوالفتوح حسين¬بن‌علي (1365) تفسير ابوالفتوح رازي (روض¬الجنان و روح¬الجنان في تفسير القرآن). بيست‌جلد. به‌کوشش محمدجعفر ياحقي و مهدي ناصح. مشهد: بنياد پژوهش¬هاي اسلامي.
25. سنائي الغزنوي، ابوالمجد مجدودبن آدم (بي‌تا) حديقه‌الحقيقه و شريعه‌الطريقه. به‌جمع و تصحيح مدرس رضوي. تهران: چاپخانة سپهر.
26. سنائي الغزنوي، ابوالمجد مجدودبن‌آدم (1336) ديوان حکيم سنائي. به‌کوشش مظاهر مصفا. تهران: اميرکبير.
27. شفيعي، محمود (1377) شاهنامه و دستور. تهران: دانشگاه تهران.
28. عطار نيشابوري، فريدالدين (1353) منطق¬الطير. به‌تصحيح جواد مشکور. تهران: کتابفروشي تهران.
29. عطار نيشابوري، فريدالدين (1940) الهي¬نامه. تصحيح هلموت ريتر. استانبول: مطبعة معارف.
30. فردوسي، ابوالقاسم (1960-1971) شاهنامه. متن انتقادي، تحت نظر ع. نوشين. مسکو: ادارة دانش، شعبة ادبيات خاور.
31. فردوسي، ابوالقاسم (1363) شاهنامه. تصحيح ژول مول. هفت جلد. تهران: شرکت سهامي کتاب‌هاي جيبي.
32. فردوسي، ابوالقاسم (1366) شاهنامه. تصحيح جلال خالقي‌مطلق. هشت جلد. نيويورک: بيبليوتکا پرسيکا.
33. فردوسي، ابوالقاسم (1393) شاهنامه. پيرايش جلال خالقي‌مطلق. دوجلد. تهران: سخن.
34. کزازي، ميرجلال¬الدين (1391) نامة باستان، ويرايش و گزارش شاهنامة فردوسي. نه جلد. تهران: سمت.
35. مولانا، جلال‌الدين محمد (1397) مثنوي معنوي. به تصحيح محمدعلي موحد. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي و هرمس.
36. مولايي، چنگيز (1391) «مر يا من، پيشنهادي دربارة تصحيح يک بيت از شاهنامه». جستارهاي ادبي. شمارة 176: 65-74.
37. ناصرخسرو قبادياني (1357) ديوان اشعار. به اهتمام مجتبي مينوي و مهدي محقق. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامي دانشگاه مک¬گيل کانادا ـ مونترال، شعبة تهران.



XML   Persian Abstract   Print



Rights and permissions
Creative Commons License This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
year 29, Issue 91 (12-2021) Back to browse issues page