:: سال 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) ::
جلد 31 شماره 95 صفحات 232-209 برگشت به فهرست نسخه ها
تجمیع هرمنوتیک تلفیقی در قاب تصویر با تکیه بر شعر «بی‌دل» مهدی اخوان‌ثالث
راشین مبشری 1، حسین حسن‌پور آلاشتی2 ، فاطمه جمالی3
1- دانشگاه مازندران ، rashinmobasheri@gmail.com
2- دانشگاه مازندران
3- دانشگاه پیام نور شهریار
چکیده:   (1300 مشاهده)
هر شاخه از هرمنوتیک همچون برشی از واقعیت است. هرمنوتیک تلفیقی ما را با بخش بزرگ‌تری از واقعیت مواجه می‌کند. ازآنجاکه تصویر نسبت به متن حجم بیشتری از اطلاعات را در خود جای می‌دهد، در هرمنوتیک تلفیقی با استفاده از ظرفیت‌های تصویر، می‌توان عناصر مربوط به تحلیل مؤلف، متن و مخاطب را در فضایی تعاملی با هم ادغام کرد و در قالب یک تصویر به‌نمایش گذاشت. در مقاله حاضر، براساس رویکرد هرمنوتیک تلفیقی، که ابتدا به بررسی عناصر متن و احوال مؤلف می‌پردازد و سپس با استفاده از تحلیل‌های روان‌شناختی به‌دنبال مصداق خارجی عناصر متن در زندگی و احوال مؤلف است، شعر «بی‌دل» مهدی اخوان‌ثالث بررسی شد. در این بررسی مشخص شد که تصاویر عمق برپایه تصاویر اثباتی از طریق قابلیت تجسم (تجسم آزادی در کبوتر) به‌کار گرفته ‌شده است. تصویر عمق به‌معنای استفاده از وجوه ثانویه کلمات و تصویر اثباتی به مفهوم تلاش مؤلف برای بیان نظر خود و همراه‌‌کردن مخاطب است. به‌لحاظ ساختار تصویرپردازی، «کبوتر»، «خون»، «برج»، و «گمشده»، به‌‌منزله تصویر مرکزی در کانون قرار دارد که با استفاده از توصیف و نیز با بهره‌گیری از نمادپردازی، تصاویر شعری با استخدام معنای ثانویه کلمات خلق ‌شده‌اند. این تصاویر، با توجه به وزن مضارع مسدس اخرب مکفوف، لحنی تغزلی دارد. همچنین، این شعر به‌لحاظ کارکرد، سیاسی و اجتماعی است و همچون یک بیانیه انتقادی، ناامیدی جامعه واپس‌زده در اثر کودتا را به‌تصویر کشیده است. این شعر از تصویر سینمایی بهره می‌گیرد؛ چراکه دارای روایت داستانی و غنای تصویری به‌جهت بهره‌گیری از معنای ثانویه کلمات است. درواقع، شاعر با استفاده از نمادپردازی و معنای ثانویه کلمات، سعی دارد مخاطب را با نیت خود، که موضع‌گیری درباب یک واقعه تاریخی، سیاسی، و اجتماعی است، همراه کند.
واژه‌های کلیدی: اخوان‌ثالث، «بی‌دل»، هرمنوتیک تلفیقی، تصویر، طرح‌واره
متن کامل [PDF 923 kb]   (83 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: نظریه های ادبی
فهرست منابع
1. احمدي، بابك (1380). ساختار و تأويل متن. تهران: مركز.
2. اخوان‌ثالث، مهدي (1384). آخر شاهنامه. تهران: زمستان/ مرواريد.
3. ايگلتون، تری (1380). پیش‌درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
4. پاشايي، عسگری (1373) از زخم قلب... تهران: چشمه.
5. پالمر، ريچارد (1377) علم هرمنوتيك. ترجمة محمدسعيد حنايي كاشاني. تهران: هرمس.
6. پاینده، حسین (1387). نقد شعر آی آدم‌ها سرودة نیمایوشیج از منظر نشانه‌شناسی. نامة فرهنگستان. شمارة 4 (40): 95-113.
7. حسن‌پور، محمد (1393). هرمنوتيک عکس به‌مثابة متن. مشهد: ترانه.
8. حسن‌پور، محمد و همکاران (1395). ماهيت دور هرمنوتيکي فهم در زيباشناسي تأويل عکس. باغ نظر. سال سيزدهم. شمارة 44: 5-14.
9. روزبه، محمدرضا (1381). ادبيات معاصر ايران. تهران: روزگار.
10. ژولي، مارتين (1399). درآمدي بر تحليل تصوير. ترجمة مینو خانی و مصطفی گودرزی. تهران: همای هنر.
11. سنگري، محمدرضا (1386). پرسه در ساية خورشيد. تهران: لوح‌زرين.
12. سيوطی‌شافعی، جلال‌الدین (1395). الاتقان فی علوم القرآن. ترجمة سیدمهدی حائری قزوینی. تهران: امیرکبیر.
13. شمس لنگرودي (1378). تاريخ تحليلي شعر نو. جلد دوم. تهران: توس.
14. مبشری، راشین (1399). طرحوارة نمایشی-نقاشی در شعر معاصر فارسی. رسالة دکتری به راهنمايي حسین حسن‌پور آلاشتی. دانشکدة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه مازندران.
15. محمدرضايي، محمد (1379). نگاهي به هرمنوتيک. قبسات. شمارة 17: 3-11.
16. واعظي، احمد (1380). درآمدي بر هرمنوتيک. تهران: مؤسسة فرهنگي دانش و انديشة معاصر.
17. Barthes, Roland (1977). Image-Music-Text. New York: Hill and Wang.
18. Bruns, Gerald (1992). Hermeneutics: Ancient and Modern. New Haven: Yale University Press.
19. Eagleton, T. (1996). Literary theory: An introduction (2nd ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
20. Iedema, Rick. (2001). Analysing film and television: a social semiotic Account of Hospital: An unhealthy Business, in Handbook of visual Analysis, Edited by Theo van Leeuven and Carey Jewwitt. Sage Publication.
21. Kress, G and Van Leeuwn, T (1996). Reading Images: The Grammar of visual Design, Routledge.
22. Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Vol 1, Theoretical Prerequisites, Stanford CA: Stanford University Press.
23. Wilson, Barrie (1990). Hermeneutical Studies. Lewiston: The Edwin Mellen Press.
24. Ahmadi, Bābak (2001). Text structure and interpretation. Tehrān: Rouznegār. [In Persian]
25. Akhavān Sāles, Mahdi (2005). The end of Shāhnāmeh. Tehrān: Zemestān/ Morvārid. [In Persian]
26. Hassanpour, Mohammad (2013). Hermeneutics of photo as text. Mashhad. Tarāneh. [In Persian]
27. Hassanpour, Mohammad et al. (2015). The Nature of Hermeneutics understanding in Aesthetics of photo Interpretation. Bāq-e nazar. No. 44: 5-14. [In Persian]
28. Julie, Martin (2019). An introduction to image analysis. Translated by Minou Khāni and Mustafā Goudarzi. Tehrān: Homāy-e Honar. [In Persian]
29. Mobasheri, Rāshin (2021). Dramatic-painting schema in contemporary Persian poetry. PhD Thesis, Faculty of Social and Humanities, Māzandarān University. Superviser: Hossein Hassanpour Ālāshti. [In Persian]
30. Muhammad Rezāei, Muhammad (2000). Looking at Hermeneutics. Qabasāt. No. 17: 3-11. [In Persian]
31. Palmer, Richard (1998). Hermeneutic science. Translated by Mohammad Saeed Hanāyi Kāshāni. Tehrān: Hermes. [In Persian]
32. Pāshāyi, Asgari (1994). Az zakhm-e qalb (from a heart wound...) Tehrān: Cheshmeh. [In Persian]
33. Pāyandeh, Hossein (2008). Criticism of the poem "Āy Adamhā" written by Nimā Youshij from the semiotic point of view. Nameh-ye Farhangestān. Number 4. Series 40. Pp. 95-113. [In Persian]
34. Rouzbeh, Mohammad Rezā (2002). Contemporary Iranian literature. Tehrān. Rouzegār. [In Persian]
35. Sangri, Mohammad Rezā (2008). Parseh dar sāye-ye Khorshid (Wandering in the shadow of the sun). Tehrān: Loh-e zarrin. [In Persian]
36. Shams Langroudi (1999). Analytical history of new poetry. Volume 2. Tehrān: Tous. [In Persian]
37. Siyouti, Jalāluddin (2016). Proficiency in the sciences of the Qur'an. Translated by Seyyed Mahdi Hāyeri Qazvini. Tehrān: Amirkabir. [In Persian]
38. Vāezi, Ahmad (2010). An introduction to Hermeneutics. Tehrān: Contemporary Knowledge and Thought Cultural Foundation. [In Persian]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 31، شماره 95 - ( 8-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها