[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
آمار نشریه::
::
شناسنامه نشریه
..
پایگاه‌های نمایه‌کننده

  AWT IMAGE   AWT IMAGE 
 AWT IMAGE   AWT IMAGE 
   

   

..
پایگاه‌های اجتماعی
     
ACADEMIA
 
..
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
نظرسنجی
نظر شما در مورد عملكرد دوفصلنامه زبان و ادبيات فارسي چيست؟
عالي
خوب
متوسط
ضعيف
   
..
:: سال 30، شماره 92 - ( 3-1401 ) ::
جلد 30 شماره 92 صفحات 249-225 برگشت به فهرست نسخه ها
نقد اسطوره‌ای مناقب‌العارفین با تکیه بر نظریه میرچا الیاده
ثریا کریمی1 ، رامین محرمی 2، مهین پناهی3
1- دانشگاه محقق اردبیلی
2- دانشگاه محقق اردبیلی ، moharami@uma.ac.ir
3- دانشگاه الزهرا
چکیده:   (1409 مشاهده)
مناقب‌العارفین تألیف شمس‌الدین احمد افلاکی در شرح احوال خاندان مولوی و مشایخ طریقت مولویه نوشته شده و افلاکی در این کتاب شخصیتی اسطوره‌ای و فراواقعی از پیشینیان و معاصران ترسیم کرده است. بسیاری از مسائل عرفانی مناقب‌العارفین با مفاهیم اساطیری منطبق است و باورهای اساطیری در شکل‌گیری مطالب این تذکره عرفانی نقش دارد. در این پژوهش به این سؤال پاسخ داده می‌شود که مضامین عرفانی مناقب‌العارفین در کدام مؤلفه‌ها با مبانی اسطوره‌ای الیاده تناسب دارند. در این جستار، مناقب‌العارفین به‌شیوه توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با رویکرد اسطوره‌شناختی براساس دیدگاه الیاده تحلیل شده است تا میزان انطباق عرفان و اسطوره تشریح شود. نتایج بحث نشان می‌­دهد که در این اثر، قهرمان مطابق کهن‌الگوها، از قبل به‌عنوان منجی تعیین شده است. در چرخه زندگی مولوی می‌توان به‌ترتیب مراحل شست‌وشو، تجدید حیات و تجلی را به‌وضوح مشاهده کرد؛ او آیین شست‌وشوی مقدس را پیش از ورود به ساحت ناخودآگاه خود انجام می‌دهد و خود را برای پیوستن به ساختار قداست آماده می‌کند و در سفر درونی خود از مقتضیات بشری فراتر می‌رود و به رؤیت حق‌تعالی، فرشتگان، پیامبران و ارواح نایل می‌شود. همچنین، در مناقب‌العارفین، بام مدرسه و خزینه حمام به‌منزله الگوی مثالی مرکز جهان است که ناسوت و لاهوت به هم پیوند می‌یابد.
 
واژه‌های کلیدی: مولوی، مناقب‌العارفین، افلاکی، میرچا الیاده، نقد اسطوره­ای
متن کامل [PDF 6406 kb]   (285 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. افلاکي، شمس‌الدين محمد (1382) مناقب‌العارفين. به‌کوشش تحسين يازيج. چاپ دوم. تهران: دنياي کتاب.
2. الياده، ميرچا (1372) رساله در تاريخ اديان. ترجمة¬ جلال ستاري. تهران: سروش.
3. الياده، ميرچا (1375) مقدس و نامقدس. ترجمة¬ نصراللـه زنگوئي. تهران: سروش.
4. الياده، ميرچا (1381) اسطوره، رؤيا، راز. ترجمة¬ رؤيا منجم. چاپ سوم. تهران: علم.
5. الياده، ميرچا (1384) اسطورة بازگشت جاودانه. ترجمة بهمن سرکاراتي. چاپ دوم. تهران: طهوري.
6. الياده، ميرچا (1392) نمادپردازي، امري قدسي و هنرها. ترجمة ماني صالحي¬علامه. تهران: نيلوفر.
7. الياده، ميرچا (1394) يوگاي پاتنجلي (مراقبه در مکاتب عرفان هندي). ترجمة علي صادقي شهپر. تهران: پارسه.
8. الياده، ميرچا (1395) آيين‌ها و نمادهاي تشرف. ترجمة محمدکاظم مهاجري. تهران: کتاب پارسه.
9. بيرلين، ج. ف (1386) اسطوره‌هاي موازي. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.
10. پورنامداريان، تقي (1368) رمز و داستان‌هاي رمزي در ادب فارسي. تهران: علمي‌ـ فرهنگي.
11. پورنامداريان، تقي (1392) عقل سرخ: شرح و تأويل داستان‌هاي رمزي سهروردي. چاپ سوم. تهران: سخن.
12. حيدر، اسد (1422هـ.ق) الإمام الصادق و المذاهب الأربعه؛ جلد1. چاپ سوم. بيروت: دارالتعارف.
13. دستوراني، محمد و همکاران (1397) «رفتار مولانا با زبان و پديده‌هاي غيرزباني در مناقب‌العارفين افلاکي». ادبيات عرفاني دانشگاه الزهراء.(س) دورة دهم. شمارة 18: 83-110.
14. دماوندي، مجتبي (1387) «نقد محتوايي بر دو بخش از مناقب‌العارفين». پژوهشنامة علوم انساني. شمارة 57: 129-140.
15. شفيعي¬کدکني، محمدرضا (1392) زبان شعر در نثر صوفيه. تهران: سخن.
16. شميسا، سيروس (1386) سبک‌شناسي نثر. چاپ دهم. تهران: ميترا.
17. شواليه، ژان؛ و آلن گربران (1382) فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقيق سودابه فضايلي. جلد3. تهران: جيحون.
18. شواليه، ژان؛ و آلن گربران (1385) فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقيق سودابه فضايلي. جلد4. تهران: جيحون.
19. شواليه، ژان؛ و آلن گربران (1387) فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقيق سودابه فضايلي. جلد5. تهران: جيحون.
20. صفا، ذبيح‌الـله (1382) تاريخ ادبيات ايران. جلد2. تلخيص محمد ترابي. تهران: فردوس.
21. فتوحي، محمود، و محمد افشين‌وفايي (1387) «تحليل انتقادي زندگي‌نامه‌هاي مولوي». جستارهای ادبی. دورة چهل‌ويکم. شمارة 3: 1-27.
22. قائمي، فرزاد (1389) «پيشينه و بنيادهاي نظري رويکرد نقد اسطوره‌اي و زمينه و شيوة کاربرد آن در خوانش متون ادبي». نقد ادبي. سال سوم. شمارة 11و12: 33-56.
23. کريمي، ثريا، و همکاران (1400) «نقد اسطوره‌اي تذکره‌هاي عرفاني مناقب‌العارفين، معدن‌الدرر، فردوس‌المرشديه و صفوه‌الصفا براساس نظرية جرج فريزر». متن‌شناسي ادب فارسي. سال سيزدهم. شمارة 2 (پياپي 50): 1-14.
24. گورين، ويلفر ال و همکاران (1383) راهنماي رويکردهاي نقد ادبي. ترجمة زهرا ميهن‌خواه. چاپ چهارم. تهران: اطلاعات.
25. مالمير، تيمور (1390) «منطق روايت‌سازي در حکايت‌هاي مناقب‌العارفين». مولوي‌پژوهي. شمارة 12: 1-25.
26. مولوي، جلال‌الدين محمد (1376) کليات شمس تبريزي. چاپ چهاردهم. تهران: اميرکبير.
27. ياوري، حورا (1387) روان‌کاوي و ادبيات. تهران: سخن.
28. يزدانفر، ساره (1391) «بررسي اصطلاحات عرفاني مشترک در حديقة‌الحقيقه و مناقب‌العارفين». عرفانيات. دورة سوم. شمارة 11: 167-189.
29. يونگ، کارل گوستاو (1376) چهار صورت مثالي. ترجمة پروين فرامرزي. مشهد: آستان قدس رضوي.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Karimi S, Moharrami R, Panahi M. A Mythological Criticism of Manaqib al-Arefi Based on the Theory of Mircea Eliade. Persian Language and Literature 2022; 30 (92) :225-249
URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4186-fa.html

کریمی ثریا، محرمی رامین، پناهی مهین. نقد اسطوره‌ای مناقب‌العارفین با تکیه بر نظریه میرچا الیاده. زبان و ادبيات فارسی. 1401; 30 (92) :225-249

URL: http://jpll.khu.ac.ir/article-1-4186-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 30، شماره 92 - ( 3-1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
دوفصلنامه  زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی Half-Yearly Persian Language and Literature
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4642