|
نمود گزاره های عرفانی سیر آفاق و انفس در فیه ما فیه مولوی
|
جواد رحمان دوست1    ، محمد بهنام فر 2، کلثوم قربانی جویباری1 ، مراد علی واعظی1 |
1- گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2- گروه ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران ، ashena1399@gmail.com |
|
|
چکیده: (1232 مشاهده) |
انسان از دیدگاه عرفان، حکم مسافری را دارد که مدّت زمانی در این دنیا مهمان است و سرانجام به موطن اصلی خویش بازمی‌‌گردد. این دیدگاه بیانگر اهمیّت مقولۀ سفر در تعالیم و ادبیّات عرفانی است. اهل عرفان با تأسّی از قرآن مجید به دونوعِ سیر در آفاق و سیر در انفس اعتقاد دارند. عارف در دیدگاه آفاقی وجود مطلق خداوند را در آیینۀ هستی می‌‌بیند. او در سیر آفاقی خود نه تنها با چشم سَر به مشاهدۀ مناظر جهان ظاهر می‌‌نشیند، بلکه با چشم دل و سیر در انفس، در پسِ پردۀ موجودات، به مشاهدۀ حقیقت آفرینش می‌‌پردازد. سیر آفاق و انفس در اندیشه و آثار مولوی و به ویژه در فیهمافیه مورد توجّه قرار گرفته است. مولانا در فیهمافیه سیر آفاق را مقدّمۀ سیر انفس دانسته و با مطرح‌‌کردن برداشت‌‌های عرفانی خود از سیر آفاقی و عناصر آن، سیر انفسی را متذکّر شده است. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای و به شیوۀ توصیفی – تحلیلی، موضوع سیر آفاقی و تفسیر‌‌‌‌های عرفانی مولوی از آن در فیهمافیه بررسی شده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که در فیهمافیه سیر آفاقی و انفسی، نقش مهمّی در تبیین آموزه‌‌های عرفانی مولانا دارد و‌بخش قابل توجّهی از مثال‌‌ها و تمثیلاتی که در این کتاب و در جهت ملموس ساختن معانی عرفانی و شناخت راه حق مطرح شده، مربوط به سیر آفاق و انفس است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: ادبیات عرفانی، سیر آفاق، سیر انفس، مولوی، فیهمافیه |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ادبیات عرفانی
|
|
|
|
|
|
