:: جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) ::
جلد 32 شماره 96 صفحات 131-111 برگشت به فهرست نسخه ها
تأثیر عناصر معماری بر فضاسازی داستان سوررئال ایران (نمونه موردی: بوف‌کور و شازده احتجاب)
مرجان حیدری تمرآبادی* 1، شیوا حیدری تمرآبادی2 ، وحید وزیری3
1- دانشگاه محقق اردبیلی ، mrjnhdr@student.uma.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی
3- دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده:   (20199 مشاهده)
پژوهش حاضر با رویکردی بین­رشته‌­ای به بررسی نقش عناصر معماری در داستان‌­های سوررئال بوف‌کور و شازده احتجاب می­‌پردازد. هریک از عناصر معماری که فضای فیزیکی را شکل می‌­دهند و به‌تعبیری فضایی محدود به زمان و مکان ایجاد می‌­کنند تعریفی مشخص و کارکردی مختص خود دارند، اما محتوای این عناصر با معنای ضمنی‌شان فضاهایی ایجاد می‌کند که به زمان و مکان محدود نیستند. ازآنجا‌که هدف این پژوهش بررسی تأثیر عناصر معماری در خلق فضای داستان سوررئال است، ابتدا عناصر معماری موجود در داستان­‌ها استخراج شد و با تکیه بر مطالعات تطبیقی، با روش تحلیلی‌ـ‌توصیفی معنای آنها فراتر از جنبه‌ی فیزیکی بررسی و درنهایت نقش آنها در خلق فضای سوررئال این داستان­‌ها آشکار شد. بوف‌کور را می­توان مهم­ترین اثر صادق هدایت دانست. عناصر معماری ازجمله خانۀ راوی و بناهای موجود در داستان نقش بسیار مهمی در فضاسازی داستان دارند. در داستان شازده احتجاب، به‌واسطه‌ی یادآوری خاطرات شخصیت اصلی در آخرین شب زندگی‌اش در اتاق خود، فضایی سوررئال شکل می‌­گیرد. با بررسی عمیق‌­تر، می‌­توان گفت عناصر معماری موجود در اتاق، با حمل مفاهیمی فراتر از خود، نقشی اساسی در بیان احوال شخصی شازده و شناساندن ضعف­‌ها و ترس‌های او ایفا می‌­کنند.

 
واژه‌های کلیدی: داستان سوررئال، عناصر معماری، بوف‌کور، شازده احتجاب، مطالعات تطبیقی
متن کامل [PDF 852 kb]   (353 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سایر
فهرست منابع
1. آبشیرینی، اسد (1401). تحلیل و نمادشناسی بخش اول بوف‌کور با استفاده از نظریۀ "امر واقع" لاکان. زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی. سال سی‌ام. شمارۀ 92: 31-56.
2. آفرین، فریده (1388). بررسی شازده¬احتجاب از چشم¬انداز یونگ. نقد ادبی. سال دوم. شمارة 7: 9-35.
3. بابک‌معین، مرتضی (1386). از نقد تخیلی تا نقد مضمونی. پژوهشنامة فرهنگستان هنر. شمارة 3: 90-73.
4. پرهام، سیروس (1360) رئالیسم و ضدرئالیسم در ادبیات. چاپ ششم. تهران: نگاه.
5. پوله، ژرژ (1390). فضای پروستی. ترجمة وحید قسمتی. تهران: ققنوس.
6. حسن¬لی، کاووس؛ نادری، سیامک (1391). تبارشناسی نقاشی، نساجی و سفالگری در بوف¬کور صادق هدایت. الدراسات الادبیه. دورۀ چهل‌وسوم. شمارۀ 89: 49-82.
7. خزانه¬دارلو، محمدعلی؛ حامی¬دوست، معصومه (1392). فضای داستان شازده احتجاب از منظر نقد مضمونی. ادب‌پژوهی. شمارة 25: 9-31.
8. سیدحسینی، رضا (1387). مکتب¬های ادبی. جلد دوم. تهران: نگاه.
9. شمیسا، سیروس (1382). داستان یک روح (شرح و متن کامل بوف‌کور) جلد دوم. تهران: فردوس.
10. فایروس (1308). دورة کامل آثار افلاطون. ترجمۀ محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. جلد سوم. تهران: خوارزمی.
11. فرزانه، م.ف (1376). آشنایی با صادق هدایت. تهران: مرکز.
12. فروید، زیگموند (1382). رئوس نظریة روانکاوی. ترجمة حسین پاینده. ارغنون. شمارة 22: 1-73.
13. کریمان، حسین (1345). ری باستان. جلد اول. تهران: انجمن آثار ملی.
14. گلشیری، هوشنگ (1384). شازده احتجاب. تهران: نیلوفر.
15. مایس، پیر فون (1384). عناصر معماری: از صورت تا مکان. ترجمۀ فرزین فردانش. تهران: دانشگاه شهیدبهشتی.
16. نادری، سیامک (1398). بازنمایی فرهنگ شفاهی تهران قدیم در بوف‌کور. نشرية پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال اول. شمارة 2: 230-252.
17. نظری‌منظم، هادی (1389). ادبیات تطبیقی: تعریف و زمینه¬های پژوهش. ادبیات تطبیقی. شمارة 2: 221- 238.
18. هدایت، صادق (1356). بوف‌کور. تهران: جاویدان.
19. ولک، رنه؛ وارن، آستین (1390). نظریة ادبیات. ترجمة ضیاء موحد و پرویز مهاجر. چاپ سوم. تهران: نیلوفر.
20. یزدخواستی، حامد؛ مولودی، فؤاد (1391). خوانشی لکانی از شازده احتجاب گلشیری. ادب-پژوهی. شمارة 21: 111-139.
21. Gaither, M (1961). Literature and the Arts. comparative Literature: Method & Perspective. Newton P. Stallknecht and Horst (Eds) Carbondale & Amsterdam: Southern Illinois University Press. Pp153-170.
22. Remak, H (1961). Comparative Literature: Its Definition and Function. Comparative Literature: Method &Perspective. Newton P. Stallknecht and Horst (Eds). Carbondale & Amsterdam: Southern Illinois University Press. Pp 1-37.
23. Spurr, D. (2012). Architectural & Modern Literature. USA: The University of Michigan Press. [DOI:10.3998/mpub.4350173]
24. Ᾱbshirini, Asad (2022). Analysis and Symbology of the First Part of The Blind Owl (Buf-e Kur) Using Lacan's Theory of The Real, Persian Language and Literature of Kharazmi University, Vol. 30, No. 92: 31-56] In Persian [ [DOI:10.52547/jpll.30.92.31]
25. Āfarin, Farideh (2009). A Jungian Reading of Shazdeh Ehtejab, Literary Criticism, 2nd year, No. 7: 9-35] In Persian [
26. Bābak ¬Moeen, Mortezā (2007). From Imaginative Criticism to Thematic Criticism Jeorges Poulet's Beliefs, Theories and Methodology, Research journal of the Iranian Academy of Arts, No. 3: 73-90.] In Persian [
27. Damāvandi, Mojtabā; Jafari-Kamāngar, Fātemeh (2012). Modern Techniques of Intellectual Reaction in Shazde Ehtejab, Persian Language and Literature of Kharazmi University, Vol. 20, No.73: 33-65.] In Persian [
28. Farzāneh, M.F (1997). Meeting with Sādigh Hedāyat, Tehrān: Nashr-e Markaz.] In Persian [
29. Fāyrous (1929). Dore-ye kāmel āsār-e Aflātoon, translated by Mohammad Hassan Lotfi & Reza Kāviāni, 3rd volume, Tehrān: Khārazmi] In Persian [
30. Freud, Sigmund (2003). An Outline of Psychoanalysis, Translated by Hossein Pāyandeh, Arghanoon, No. 22: 1-73.] In Persian [
31. Golshiri, Hooshang (2005). Shāzdeh Ehtejāb, Tehrān: Niloufar] In Persian]
32. Hassanli, Kāvoos; Siāmak, Nāderi (2012). Genealogy of painting, weaving, and pottery in Sādigh Hedāyat's Buf-e Kur, Literary Studies, Vol. 43, No. 89.[In Persian [
33. Hedāyat, Sādegh (1977). Buf-e Kur (The Blind Owl), Tehrān: Jāvidān.
34. Karimān, Hossein (1966). The Ancient Rey, Vol. 1, Tehrān: Anjoman-e Āsār-e Melli. [In Persian [
35. Khazānehdārloo, Mohammad Ali; Hāmidoost, Masoomeh (2013). A Thematic Criticism of »Setting« in Golshiri's Shāzde Ehtejāb, Adab Pazhuhi, No. 25: 31-9] In Persian [
36. Meiss, Pierre Von (2005). Elements of Architecture from Form to Place, Translated by Farzin Fardānesh, Tehrān: Shahid Beheshti University. [In Persian]
37. Nāderi, Siāmak (2019). Mismatch images of the Old Tehran in the Sādiq Hedāyat Buf-e kur, The Journal of institute for Humanities and cultural studies, No. 2: 230- 252. [In Persian]
38. Nazari Monazzam, Hādi (2014). Comparative Literature: Its Definition and Research Grounds, Comparative Literature, No. 2: 238-221. [In Persian]
39. Parhām, Syrus (1981). Realism and anti-realism in literature, 6th edition. Tehrān: Negāh [In Persian]
40. Poulet, Georges (2011). L'espace Proustien, Translated by Vahid Ghesmati. Tehrān: Ghoghnus [In Persian]
41. Seyed Hosseini, Rezā (2008). Literary School, vol. 2. Tehrān: Negāh. [In Persian]
42. Shamisā, Syrus (2003). Buf-e Kur of Sādegh Hedāyat with intorduction and commentary, Vol 2. Tehrān: Ferdows.] In Persian [
43. Wellek, René; Austin, Wārren (2011). Literary Theory, Translated by Ziā Movahed and Parviz Mohājer. Tehrān: Nilufar. [In Persian [
44. Yazdkhāsti, Hāmed, Foād, Moludi (2012). A Lacanian Reading of Shâzde Ehtejâb by Hooshang Golshir, Adab Pazhuhi, No. 21: 111-139. [In Persian]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
جلد 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها