:: سال 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) ::
جلد 32 شماره 96 صفحات 0-0 برگشت به فهرست نسخه ها
هفت‌خوان یا هفت‌خان؟
محمّدحسن جلالیان چالشتری
دانشگاه تبریز ، mohammadhasanjalalian@gmail.com
چکیده:   (1474 مشاهده)
از میان بخشهایی از شاهنامه که در درازای تاریخ، مورد توجّه بسیارِ عامّ و خاص واقع شده، هفت­خوان/خان­های رستم و اسفندیار است. بر خلاف املای سنّتی­ای که برای این مجموعۀ نبردهای پهلوانان در بیشتر دست­نویس­های شاهنامه و اکثر آثار فارسی به صورت هفت­خوان به کار رفته، برخی پژوهندگان معاصر با اتّکاء به این موضوع که در این نبردها، پهلوان از هفت منزل و مرحله عبور می­کند، معتقدند که صورت صحیح این نام باید بدون واو معدوله و به شکل هفت­خان بوده باشد. برخی نیز با این دستاویز که اسفندیار پس از هر نبرد به بزم نشسته، جزء دوم این واژه (= خوان) را سماط و نطع دانسته­اند. این نظر اخیر به درستی نقد و رد شده، امّا نظر نخست مورد تأیید عموم پژوهشگران واقع شده است. در این نوشتار، پس از سنجش میزان صحّت ادلّۀ این نظر و با رویکرد زبانشناسی تاریخی، نظری متفاوت، اما سازگار با محتوای درونی این سلسله ­نبردها ارائه خواهد شد. در این برداشت با اصیل دانستن صورت هفت­خوان و ارائۀ اشتقاقی جدید برای خوان، معنای «نبرد و ستیز» برای این واژه پیشنهاد شده است.
واژه‌های کلیدی: شاهنامه، هفت‌خوان/خان، خوان، خان، زبانشناسی تاریخی.
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سایر


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 32، شماره 96 - ( 2-1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها