1- دانشگاه شهرکرد ، aminbanitalebi@yahoo.com 2- دانشگاه شهرکرد
چکیده: (79 مشاهده)
برطبق نظریۀ بازتاب در جامعهشناسی هنر، ادبیات در معنای گستردهاش آینۀ جامعه و نشاندهندۀ جهتگیریها، سلیقهها و جریانهای اجتماع است و بهتر از بقیه علوم و فنون به کالبدشکافی جامعه کمک میکند. بهشکل ویژه، از میان آثار ادبی، داستان کوتاه و رمان بیش از دیگر انواع ادبی به زندگی اجتماعی وابستهاند؛ زیرا ضمن تأثیرپذیری از تغییرات در جامعه، خود منشأ تغییر در جامعه میشوند و همچنین تغییرات جوامع را نشان میدهند. بهاینترتیب، میتوان از طریق شناخت نوسانها و دگرگونیهای دنیای درون شخصیتهای اصلی داستانها، راهی به شناخت تحولات و تغییرات دنیای بیرون آنان پیدا کرد. هدف این پژوهش نیز بررسی تصویر شخصیت اصلی در داستانهای کوتاه هوشنگ گلشیری است که بعد از انقلاب اسلامی نوشته شده است. در تحقیق حاضر به این پرسشها پاسخ داده میشود که شخصیتهای اصلی داستانهای گلشیری چه ویژگیهایی دارند؟ آیا خصوصیات آنان با تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی دهۀ 1360 و 1370 تغییر کرده است؟ میان ویژگیهای شخصیت اصلی داستانها با وضعیت اجتماعی معاصرشان چه رابطهای وجود دارد؟ نتایج حاکی از آن است که گلشیری در مجموعه داستانهای خود، بخشی از روحیات و افکار روشنفکران، هنرمندان و طبقۀ متوسط عصر خود را بهصورت مستقیم و غیرمستقیم عرضه کرده است و میان خصلتهای روحی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شخصیتهای اصلی هر مجموعه داستان با وضعیت اجتماعی_سیاسی حاکم بر آن دوره، البته با برداشت سیاسی و اجتماعی نویسنده از تحولات این دوره) ارتباط نزدیکی وجود دارد؛ بهطوریکه با تغییر وضعیت جامعه، برخی از این ویژگیها نیز دستخوش تغییر شده است.