:: سال 30، شماره 93 - ( 11-1401 ) ::
جلد 30 شماره 93 صفحات 118-87 برگشت به فهرست نسخه ها
متن‌شناسی حماسۀ جمشیدنامه
میلاد جعفرپور
دانشگاه حکیم سبزواری خراسان ، m.jafarpour@hsu.ac.ir
چکیده:   (1966 مشاهده)
جمشیدنامه از حماسه‌های ناشناخته ادب فارسی در آسیای میانه است که گزارش مفصل، مستقل و کاملاً متفاوتی از رویدادهای زندگی و عصر پادشاهی یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های اساطیری ایران، یعنی جمشید پیشدادی، ارائه کرده است. با وجود اینکه روایت اصیل جمشیدنامه به زبان فارسی تألیف شده و مدت‌ها ترجمه‌های ترکی و اردوی آن در دیگر نواحی رایج و منتشر بوده است، هنوز بیشتر حماسه‌پژوهان آشنایی مختصری هم با آن ندارند و هیچ اشاره و توضیحی از جمشیدنامه در تحقیقات به‌دست داده نشده است. گفتار حاضر، برای جبران این فقر شناختی، در دو بخش و به روش استقرایی، نخست به معرفی مشخصات متنیِ روایت پرداخته و سپس عناصر و بن‌مایه‌های داستانی جمشیدنامه را ارزیابی کرده است.
واژه‌های کلیدی: حماسه، جمشیدنامه، مشخصات متنی، عناصر داستانی، بن‌مایه‌ها
متن کامل [PDF 4267 kb]   (519 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
فهرست منابع
1. آموزگار، ژاله (1386) «جَم». دانشنامة زبان و ادب فارسي. زير نظر اسماعيل سعادت. جلد دوم. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي: 544-548.
2. بهرامي، عسگر (1394) «جمشيد». دايرةالمعارف بزرگ اسلامي. زير نظر کاظم موسوي بجنوردي. جلد بيست‌ودوم. تهران: مرکز دايرةالمعارف بزرگ اسلامي: 445-452.
3. جعفري قنواتي، محمد (1394) «جمشيد در روايت‌هاي شفاهي». دانشنامة فرهنگ مردم ايران. زير نظر کاظم موسوي بجنوردي. جلد سوم. تهران: مرکز دايرةالمعارف بزرگ اسلامي: 196-198.
4. حمزه‌نامه (1362) تصحيح جعفر شعار. چاپ دوم. تهران: کتاب فرزان.
5. دانش‌پژوه، منوچهر (1357) فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانة مرکزي و مرکز اسناد دانشگاه تهران. جلد شانزدهم. تهران: دانشگاه تهران.
6. دانش‌پژوه، منوچهر (1358) نشرية نسخه‌هاي خطي کتابخانة مرکزي دانشگاه تهران. دورة نهم. تهران: دانشگاه تهران.
7. سرکاراتي، بهمن (1393) «جمشيد». دانشنامة جهان اسلام. زير نظر غلامعلي حداد عادل. جلد دهم. تهران: بنياد دايرةالمعارف اسلامي: 672-676.
8. طرطوسي، ابوطاهر (1380) ابومسلم‌نامه. تصحيح حسين اسماعيلي. 4 جلد. تهران: معين، قطره و انجمن ايرانشناسي فرانسه.
9. گشتاسپ، فرزانه (1394) «جمشيد». دانشنامة فرهنگ مردم ايران. زير نظر کاظم موسوي بجنوردي. جلد سوم. تهران: مرکز دايرةالمعارف بزرگ اسلامي: 192-196.
10. محجوب، محمدجعفر (1387) ادبيات عاميانة ايران. به‌کوشش حسن ذوالفقاري. چاپ چهارم. تهران: چشمه.
11. موجاني، سيدعلي، و امريزدان علي‌مردان (1376) فهرست نسخ خطي فارسي انستيتوي آثار خطي تاجيکستان. 2 جلد. تهران: مرکز مطالعات آسياي مرکزي و قفقاز وزارت امور خارجه.
12. مول، ژول (1354) ديباچة شاهنامه. ترجمة جهانگير افکاري. چاپ دوم. تهران: کتاب‌هاي جيبي.
13. ياحقي، محمدجعفر (1386) فرهنگ اساطير و داستان‌واره‌ها در ادبيات فارسي. تهران: فرهنگ معاصر.
14. Oktor Skjærvø, Prods (2012) «Myth of Jamšid», Encyclopædia Iranica, Vol. XIV, Fasc. 5, pp. 501-522.
15. Omidsalar, Mahmoud (2008) «Jamšid in Persian literature», Encyclopædia Iranica, Vol. XIV, Fasc. 5, pp. 522-528. Amouzgār, Jāleh (1977) «Jam», Encyclopedia of Persian language & literature. Under supervision of by Esmāeil Saādat. Tehran: The academy of Persian language & literature. pp: 544-548. [In Persian]
16. Bahrāmi, Asgar (2015) «Jamšid». The great Islamic Encyclopedia, under supervision of Kāzem Mousavi Bojnoordy. Vol 22. 1st pub. Tehran: The center for the great Islamic Encyclopedia. pp: 445-452. [In Persian]
17. Danishpajooh, Mohammad Taghi (1978) Manuscripts of the Central Library of the University of Tehran. Vol 16. Tehran: University of Tehran. [In Persian]
18. Danishpajooh, Mohammad Taghi (1979) Journal of Manuscripts of the Central Library of the University of Tehran. Vol 10. Tehran: University of Tehran. [In Persian]
19. Gashtasp, Farzaneh (2015) «Jamšid». The encyclopedia of Irainain folklore. Under supervision of Kāzem Mousavi Bojnoordy. 3rd vol. 1st pub. Tehran: The center for the great Islamic Encyclopedia. PP: 192-196. [In Persian]
20. Hamze-Nameh (1983) Edited by Jafar Shoar. 2nd pub. Tehran: Ketab E Farzan. [In Persian]
21. Jafari Qanavati, Mohammad (2015) «Jamšid in oral narratives». The encyclopedia of Irainain folklore. Under supervision of Kāzem Mousavi Bojnoordy. 3rd vol. 1st pub. Tehran: The center for the great Islamic Encyclopedia. PP: 196-198. [In Persian]
22. Mahjoub, Mohammad Jafar (2008) Folk Literature of Iran. Edited by Hassan Zolfaghari. 1st vol. 4th ed. Tehran: Cheshme. [In Persian]
23. Mohl, Julius (1975) Dibācheye šāhnāmeh. Trans by Jakangir Afkari. 2nd pub. Tehran: Ketanhaye Jibi. [In Persian]
24. Moojāni, Seyyed Ali & Amar Yazdān Ali Mardān (1997) List of Persian Manuscripts in Institute of manuscripts of Tajikistan. 2 vol. 1st pub. Tehran: Study center of central Asia and The Caucasus of ministry of foreign affairs. [In Persian]
25. Sarkarati, Bahman (2014) «Jamšid». Encyclopedia of Islamic World. Under supervision of Gholam Ali Haddad Adel. Vol 10. 1st pub. Tehran: Islamic Encyclopedia Foundation. pp: 672-676. [In Persian]
26. Tarsousi, Abutaher (2001) Abu Muslim-Nameh, edited by Hossein Esmaeili, 4 vol, 1st pub, Tehran: Moein, Qatreh & the French Iranian Studies Association. [In Persian]
27. Yāhaghi, Mohammad Jafar (2007) The encyclopedia of Persian Myths and Stories, 1st pub, Tehran: Farhang Moāser. [In Persian]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 30، شماره 93 - ( 11-1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها