:: سال 31، شماره 94 - ( 3-1402 ) ::
جلد 31 شماره 94 صفحات 59-33 برگشت به فهرست نسخه ها
زیبایی‌شناسی و مرگ در رمان ملکوت بهرام صادقی
سینا بشیری 1، قدرت‌الله طاهری2
1- دانشگاه شهیدبهشتی تهران ، sina_bashiri70@yahoo.com
2- دانشگاه شهید بهشتی تهران
چکیده:   (1921 مشاهده)
در هنر و ادبیات مدرن، با بذل توجه به مضامین منفی­ و نامتعارف فلسفی که نقش مهمی در زیبایی­‌شناسی کلاسیک برعهده نداشتند، مبانی زیبایی‌­شناسی نوین متحول شد. «مرگ» یکی از مؤلفه­‌هایی است که برمبنای اندیشه­‌های مکاتب اگزیستانسیالیسم و پساساختارگرایی، عنصر محوری ادبیات مدرن شناخته می‌­شود. در رمان مدرن، مرگ هم ازمنظر محتوایی و هم ازنظر زبان‌شناختی و هنری در ساختار و بافت داستان نقش اساسی ایفا می­‌کند و بسیاری از وجوه زیبایی­‌شناختی رمان حول محور آن می­‌گردد. صادقی، در جایگاه یکی از نویسندگان پیشرو ایران، در رمان ملکوت، «مرگ» را موضوع داستان قرار داده و بسیاری از جنبه‌­های ادبی اثرش را پیرامون این مفهوم طرح کرده است. در این پژوهش، با بهره­گیری از روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، وجوه زیبایی­‌شناختی مرگ در رمان ملکوت بررسی شده که به دیگر مؤلفه‌­های زیبایی­‌شناسی مدرن گره خورده است. یافته­‌های پژوهش نشان می­‌دهد که رابطه مرگ با دیگر مؤلفه­‌های زیبایی‌شناختی مدرن چون تناقض، غیاب، و ابهام منجربه اهمیت‌یافتن جنبه‌­های تاریک هستی و همچنین امتناع اثر از معیارهای زیبایی‌­شناسی کلاسیک و متعارف شده است.
واژه‌های کلیدی: ملکوت، بهرام صادقی، مرگ، زیبایی‌شناسی، تناقض، سکوت.
متن کامل [PDF 5491 kb]   (500 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: نقد ادبی
فهرست منابع
1. آذرنيوار، ليلا؛ پورالخاص، شکرالله؛ کياني، احمدرضا (1401). بررسي مرگ و تأثير آن بر زندگي در آثار سعدي، با تکيه بر روان¬درمانگري اگزيستانسيال اروين يالوم. زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال سي‌ام. شمارۀ 92: 30-7.
2. احمدي، بابک (1393). حقيقت و زيبايي. چاپ بيست‌ونهم. تهران: مرکز.
3. ادکينز، برنت (1396). پيوست مرگ. ترجمة مهرداد پارسا در: هايدگر و مرگ. پل ادواردز و ديگران. تهران: شوند.
4. اسدي، عليرضا و همکاران (1398). بررسي جلوه¬هاي گروتسک در آثار بهرام صادقي و اوژن يونسکو. پژوهشنامة ادبيات داستاني. سال هشتم. شمارة 1: 1-21.
5. اصلاني، محمدرضا (1384). بهرام صادقي: بازمانده¬هاي غريبي آشنا. تهران: نيلوفر.
6. اکو، اومبرتو (1395). تاريخ زشتي. ترجمة هما بينا و کيانوش تقي¬زاده انصاري. تهران: فرهنگستان هنر.
7. ايران¬زاده، نعمت¬الله؛ عرش¬اکمل؛ شهناز (1400). بازنمايي انگارة مرگ¬انديشي در نسبت با اميد و نااميدي در ملکوت. متن¬پژوهي ادبي. دورة بيست‌وپنجم. شمارة 88: 8-32.
8. باتاي، ژرژ (1398). قرابت¬هاي توليدمثل و مرگ. ترجمة جواد گنجي. در: مرگ (مجموعة مقالات). گردآوري محمد صنعتي. چاپ هشتم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
9. باتاي، ژرژ (1399). ادبيات و شر. ترجمة فرزام کريمي. تهران: سيب سرخ.
10. برانفن، اليزابت (1384). مرگ و زيبايي¬شناسي. ترجمة اميرحسين ندايي. زيباشناخت. شمارة 12: 229-236.
11. بلانشو، موريس و ديگران (1388). ادبيات و مرگ. ترجمة ليلا کوچک¬منش. تهران: گام نو.
12. بودريار، ژان (1398). چگونه مي¬تواني از روي سايه¬ات بپري وقتي ديگر سايه¬اي نداري؟. ترجمة افشين جهانديده. در: مرگ (مجموعة مقالات). گردآوري محمد صنعتي. چاپ هشتم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
13. پورنامداريان، تقي؛ هاشمي، رقيه (1390). تحليل داستان ملکوت با تکيه بر رويکرد ساختارگرايانه. ادب فارسي دانشگاه تهران. سال اول. شمارة 6: 17-38.
14. پورنامداريان، تقي؛ هاشمي، رقيه (1391). تحليل داستان ملکوت با تکيه بر مکتب روان¬تحليلي. زبان و ادب فارسي دانشگاه آزاد اسلامي سنندج. سال چهارم. شمارة 10: 137-156.
15. رانک، اتو (1384). همزاد به‌مثابة خود ناميرا. ترجمة مهشيد تاج. ارغنون. شمارة 26و27: 197-233.
16. ساعدي، غلامحسين (1377). هنر داستان¬نويسي بهرام صادقي. در: خون آبي بر زمين نمناک. گردآوري حسن محمودي. تهران: آسا.
17. سونتاگ، سوزان (1390). زيبايي¬شناسي سکوت. ترجمة عظيمه ستاري. ماهنامة سوره. شمارة 54و55: 261-268.
18. شوپنهاور، آرتور (1393). جهان همچون اراده و تصور. ترجمة رضا ولي¬ياري. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
19. شيبانيان، مريم؛ نيک¬روش، الهام (1398). نوشتار پسامدرن در دو رمان ملکوت اثر بهرام صادقي و صورت¬جلسه اثر ژان¬ماري گوستاو لوکلزيو. پژوهش ادبيات معاصر جهان، دورة بيست‌وچهارم. شمارة 2: 433-454.
20. شيري، قهرمان (1387). مکتب¬هاي داستان¬نويسي در ايران. تهران: چشمه.
21. شيري، قهرمان (1398). ملکوت روايت. تهران: ورا.
22. صادقي، بهرام (1351). ملکوت. چاپ سوم. تهران: کتاب زمان.
23. صنعتي، محمد (1389). تحليل¬هاي روانشناختي در هنر و ادبيات. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
24. طالبيان، يحيي و همکاران (1399). مؤلفه¬هاي معناباختگي در ملکوت بهرام صادقي. متن¬پژوهي ادبي. شمارة 86: 7-28.
25. فتوحي، محمود (1387). ارزش ادبي ابهام از دولايگي تا چندلايگي معنا. زبان و ادبيات فارسي دانشگاه خوارزمي. سال شانزدهم. شمارۀ 62: 36-17.
26. فروم، اريک (1391). آناتومي ويرانسازي انسان. ترجمة احمد صبوري. چاپ سوم. تهران: آشيان.
27. فرويد، زيگموند (1382). وراي اصل لذت. ترجمة يوسف اباذري. ارغنون. شمارة 21: 25-81.
28. کانت، ايمانوئل (1388). نقد قوة حکم. ترجمة عبدالکريم رشيديان. چاپ پنجم. تهران: ني.
29. کريچلي، سايمون (1397). خيلي کم... تقريباً هيچ. ترجمة ليلا کوچک¬منش. چاپ دوم. تهران: ني.
30. گوون، فريت (1398). جنون و مرگ در فلسفه. ترجمة عبدالله اميني. تهران: دنياي اقتصاد.
31. ملکي، فرشته و همکاران (1400). بررسي تطبيقي رمان ملکوت و رمان مورد عجيب دکتر جکيل و آقاي هايد از ديدگاه مکتب گوتيک. پژوهش ادبيات معاصر جهان. دورة بيست‌وششم. شمارة 1: 294-318.
32. موسوي، شايسته سادات (1396). نقش مؤلفة برساختي شخصيت در شکل¬گيري روايت¬هاي مدرن با تکيه بر ملکوت بهرام صادقي. روايت¬شناسي. شمارة 2: 129-156.
33. ميرعابديني، حسن (1380). صدسال داستان¬نويسي ايران. چاپ دوم. تهران: چشمه.
34. هاسه، اولريش؛ لارج، ويليام (1384). موريس بلانشو. ترجمة رضا نوحي. تهران: مرکز.
35. هايدگر، مارتين (1392). هستي و زمان. ترجمة عبدالکريم رشيديان. چاپ سوم. تهران: ني.
36. يانگ، جوليان (1395). فلسفة تراژدي از افلاطون تا ژيژک. ترجمة حسن اميري¬آرا. تهران: ققنوس.
37. Blanchot, Maurice (1982). The Space of Literature. trans. Ann Smock, Lincoln: University of Nebraska Press.
38. Blanchot, Maurice (1995). The Work of Fire. trans. Charlotte Mandell, Stanford: Stanford University Press. [DOI:10.1515/9781503615632]
39. Adkins, Brent (2017).»Death. Incorporated in Heidegger and Death, Trans. Mehrdād Pārsā. Tehrān: Shāvand [In Persian]
40. Ahmadi, Bābak (2014) Truth & Beauty, Tehrān: Markaz [In Persian]
41. Asadi, Alirezā et al. (2019). Study of Grotesque Effects in the Works of Bahrām Sādeghi & Eugene Unesco. Fiction Literature. 1: 1-21 [In Persian].
42. Aslāni, Mohammad Rezā (2005). Bahrām Sādeghi: The Remnants of a Familiar Stranger, Tehrān: Niloofar [In Persian].
43. Āzarnivār, Leilā; Pourolkhās, Shokrollāh; Kiāni, Ahmad Rezā (2022) A Study of Death & Its Effect on Life in Saadi's Works Based on Irvin Yalom's Existential Psychotherapy. Persian Language & Literature of Kharazmi University. 92: 7-30 [In Persian]. [DOI:10.52547/jpll.30.92.7]
44. Bataille, Georges (2019). Affinities of Reproduction and Death. Incorporated in Death (A Collection of Articles). Trans. Javād Ganji. Tehrān: Sāzmān-e Chāp & Enteshārāt [In Persian].
45. Bataille, Georges (2020). Literature & Evil. Trans. Farzām Karimi. Tehrān: Sib-e Sorkh [In Persian].
46. Baudrillard, Jean (2019).»How You Can Jump Over Your Shadow When You No Longer Have One? Incorporated in Death (A Collection of Articles). Trans. Javād Ganji. Tehrān: Sāzmān-e Chāp & Enteshārāt [In Persian].
47. Blanchot, Maurice et al. (2009). Literature & Death, Trans. Leilā Kuchakmanesh. Tehrān: Gām-e Now [In Persian].
48. Branchen, Elizabeth (2005). Death & Aesthetics. Trans. Amir Hossein Nedāei. Aesthetics. 12: 229-236 [In Persian].
49. Critchley, Simon (2018). Very Little… Almost Nothing. Trans. Leilā Kuchakmanesh. Tehrān: Ney [In Persian].
50. Eco, Umberto (2016). History of Ugliness. Trans. Homā Binā & Kiānoush Taghizādeh Ansāri. Tehrān: Farhangestān-e Honar [In Persian].
51. Fotuhi, Mahmoud (2008). The Literary Value of Ambiguity from Duality to Multi-layered Meaning. Persian Language & Literature of Khārazmi University. 62: 17-36 [In Persian].
52. Freud, Sigmund (2003). Beyond The Principle of Pleasure. Trans. Yousef Abāzari. Arghanun. 21: 25-81 [In Persian].
53. Fromm, Eric (2012). The Anatomy of Human Destructiveness. Trans. Ahmad Saburi. Tehrān: Āshiān [In Persian].
54. Guven, Ferit (2019). Madness & Death in Philosophy. Trans. Abdollāh Amini. Tehrān: Donyā-ye Eghtesād [In Persian].
55. Haase, Ullrich & Large, William (2005). Maurice Blanchot. Trans. Rezā Nouhi. Tehrān: Markaz [In Persian].
56. Heidegger, Martin (2013). Being & Time. Trans. Abdolkarim Rashidiān. Tehrān: Markaz [In Persian].
57. Irānzādeh Nemat; Arsh Akmal, Shahnāz (2021). The Representation of the Tenet of Death Thinking in Relation to Hope and Hopelessness in the Malakut. Literary Text Research. 88: 8-32 [In Persian].
58. Kant, Immanuel (2009). Critique of Judgment. Trans. Abdolkarim Rashidiān, Tehrān: Ney [In Persian].
59. Maleki, Fereshteh et al. (2021). A Comparative Study of Novel "Malakut" & "The Strange Case of Dr. Jekyll & Mr. Hyde" From Gothic School Perspective. Research in Contemporary World Literature. 1: 294-318 [In Persian].
60. Mirābedini, Hasan (2001). One Hundred Years of Iran's Story Writing. Tehrān: Cheshmeh [In Persian].
61. Musavi, Shāyesteh Sādāt (2017). The Significance of the Constructive Component of Character in Modern Narratives Based on Bahrām Sādeghi's Malahut. Journal of Narrative Studies. 2: 129-156 [In Persian].
62. Pournāmdāriān, Taghi; Hāshemi, Roghayyeh (2012). Analyzing The Story of Malakut Based on The Psychoanalytical School. Persian Language & Literature of Islamic Azad University of Sanandaj. 10: 137-156 [In Persian].
63. Pournāmdāriān, Tagh; Hāshemi, Roghayye (2011). An Analysis on "Malakoot" Story Based on Structuralist Approach. Persian Literature of Tehrān University. 6: 17-38 [In Persian].
64. Rank, Otto (2005). The Double as Immortal Self. Trans. Mahshid Tāj, Arghanun. 26-27: 197-233 [In Persian].
65. Sādeghi, Bahrām (1972). Malakut. Tehrān: Ketāb-e Zamān [In Persian].
66. Sāedi, Gholām Hossein (1998). The Art of Story Writing. Incorporated in The Blue Blood on Damp Ground. Tehrān: Āsā [In Persian].
67. Sanati, Mohammad (2010). Psychological Analysis in Art & Literature. Tehrān: Markaz [In Persian].
68. Schopenhauer, Arthur (2014). The World as Will & Representation. Trans. Rezā Valiyāri. Tehrān: Markaz [In Persian].
69. Sheybānian, Maryam; Nikravesh, Elham (2019). Postmodern Writing in Bahrām Sādeghi's "Malakut" & Le Clezio's "Interregation". Research in Contemporary World Literature. 2: 433-454 [In Persian].
70. Shiri, Ghahremān (2019). Kingdom of Narration. Tehrān: Varā [In Persian].
71. Shiri, Ghahremān (2008). Schools of Story Writing in Iran. Tehrān: Cheshmeh [In Persian].
72. Sontag, Susan (2011). Aesthetic of Silence. Trans. Azimeh Sattāri. Soureh. 54-55: 261-268 [In Persian].
73. Tālebiān, Yahyā et al. (2020). The Elements of Absurdity in Bahrām Sādeghi's Malakut", Literary Text Research. 86: 7-28 [In Persian].
74. Young, Julian (2016). The Philosophy of Tragedy: From Plato to Zizek, Trans. Hasan Amiri. Tehrān: Ghoghnus [In Persian].



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
سال 31، شماره 94 - ( 3-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها