|
جمالزاده با «سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی» چه کرد؟
|
| جواد دهقانیان1، سعید حسام‌پور1، صدیقه جمالی*2 |
1- دانشگاه شیراز
2- دانشگاه شیراز ، shahrzad.jamali2021@gmail.com |
|
|
چکیده: (128 مشاهده) |
جمالزاده در بازنشر سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی چنان تغییراتی در این اثر ایجاد کرد که زبان، بیان، لحن و شیوۀ نویسندگی میرزاحبیب اصفهانی را دگرگون ساخت. او با حفظ چارچوب اصلی کتاب دست به تجدید نظر در «پاره‌ای عبارات کهنه» و «صرف و نحو جملات» زد و واکنش جامعۀ ادبی آن زمان را برانگیخت. روش کار جمالزاده با هیچ‌یک از اصطلاحات فنی تصحیح انتقادی متون مانند: تصحیح، تهذیب، تنقیح، ویرایش و حتی ترجمه سنخیت ندارد. به منظور درک چرایی و چگونگی روش کار او در بازنشر سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی، در این پژوهش دست‌نویس میرزاحبیب اصفهانی، نسخۀ چاپ فیلات و بازنشر جمالزاده در یک بررسی مقایسه‌ای تحلیل می‌شوند. به علت حجم بالای تغییرات و به منظور بررسی دقیق‌تر شیوۀ کار جمالزاده، بیست درصد از حجم کتاب شامل دیباچۀ مؤلف و پانزده گفتار (پنج گفتار از آغاز، میانه و پایان اثر) انتخاب شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد تغییرات ایجادشده در متن را در سه دسته می‌توان جای داد: 1. کاهش از طریق حذف یا جایگزینی؛ 2. افزایش و معادل‌سازی؛ 3. جابه‌جایی اجزای کلام. از این میان، حذف و جایگزینی کاربرد کمتری دارند و بیشترین حجم تغییرات در متن با افزایش و معادل‌سازی واژه‌ها، عبارات و جمله‌ها و جابه‌جایی اجزای کلام ایجاد شده است. تغییراتی که جمالزاده در این اثر ایجاد کرده، دو هدف عمده را دنبال می‌کند: از سویی عناصر داستانی این اثر را تقویت کرده و از سوی دیگر، در ادامۀ نهضت ساده‌نویسی عصر قاجار، از ظرفیت‌های زبان عامه و محاوره استفاده می‌کند تا داستان را به فهم عوام نزدیک سازد. با این‌حال، جمالزاده ضربات جبران‌ناپذیری بر بلاغت نثر ترجمۀ میرزاحبیب وارد کرده است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تصحیح، تغییر سبک، سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی، میرزاحبیب اصفهانی، جمالزاده |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سایر
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
