|
بررسی عاطفۀ «غم» در پنج گنج نظامی با تکیه بر رویکرد استعارۀ مفهومی
|
لیلا آذرنیوار*   1، خدابخش اسداللهی2 |
1- دانشگاه محقق اردبیلی ، leilaazarnivar@yahoo.com
2- دانشگاه محقق اردبیلی |
|
|
چکیده: (1237 مشاهده) |
| عاطفه یکی از شیوههای ارتقاء کیفیت زندگی و برقراری ارتباط مؤثر انسانی محسوب میشود که از طریق آنها انسان میتواند دنیای پر از معنا و سرشار از احساسات را درک کند. یکی از عاطفههای اساسی و بنیادی غم است که گاهی اوقات به دلیل شدّت تأثیراتی که بر رفتار و روان آدمی میگذارد، میتواند مشکلات جدی را ایجاد کند. غم نه تنها در حوزۀ روانشناسی بلکه در حوزۀ زبانشناسی نیز حائز اهمیت است. تا جاییکه لیکاف و جانسون آن را به عنوان حوزۀ هدف، در نظریۀ استعارۀ مفهومی خود بهکار گرفتهاند. شعر نظامی نیز شعری است که منعکسکنندۀ عواطف و احساسات انسانی است که به زبان استعاری پیچیده و مبهم بیان شدهاست. بنابراین رمزگشایی و فهم آن میتواند تأثیر عظیمی در تفکّرات و ارتباطات روزمرۀ مخاطبان داشتهباشند؛ زیرا مطابق نظر لیکاف و جانسون بخش مهمی از ارتباط کلامی ما را همین استعارهها تشکیلمیدهند. بههمین منظور در پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر رویکرد شناختی به بررسی چگونگی مفهومسازی عاطفۀ غم در مجموعه اشعار پنج گنج نظامی از منظر استعارۀ مفهومی پرداختهشدهاست. هدف اینکه نظامیگنجوی، با چه شگردی مفهوم انتزاعی غم را به تصویر کشیدهاست؟ یافتههای پژوهش نشان داد که عاطفۀ غم جلوۀ خاصی به اشعار نظامی دادهاست. به گونهای که بسامد آن در برخی اشعار او مثل خسرو و شیرین و لیلی و مجنون بالاست. نظامی برای مفهومسازی غمهایی که منبع آنها بیشتر مربوط به از دست دادن چیز ارزشمند مثل عشق و مرگ عزیز است از حوزه مبدأهای مختلفی از قبیل انسان، گیاه، حیوان و بلایای طبیعی ... بهره بردهاست. |
|
| واژه‌های کلیدی: نظامی گنجوی، عاطفه، غم، استعاره مفهومی |
|
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فنون بلاغی
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
صاحب امتیاز و ناشر
